Om de klimaatdoelstellingen van het Parijs-akkoord te halen, mag de luchtvaart niet verder groeien. Sterker, krimp is in de westerse landen zelfs noodzakelijk.

De voortdurend groeiende uitstoot van CO2-emissies ten gevolge van het wereldwijde toerisme maakt het onmogelijk om de in Parijs in 2015 afgesproken maximale temperatuurstijging van 2°C te behalen. Dat stel Paul Peeters die woensdag op dit onderwerp promoveert aan de TU Delft. De oorzaak zit hem in een enorme stijging van het gebruik van het vliegtuig door vakantiegangers, zakenreizigers en mensen die bij familie- en kennissen verblijven.

In het jaar 2100 vliegt de wereldbevolking negen keer zo veel kilometers als in 2015, en verdubbelt de gemiddelde per reis afgelegde afstand. Het aandeel van de luchtvaart in de CO2-emissies van toerisme groeit van 50 procent in 2005 naar 76 procent in 2100. „De ICAO (International Civil Aviation Organisation) is verantwoordelijk voor het verminderen van de emissies door internationale luchtvaart, maar de in 2016 door hen aangekondigde maatregelen zullen nauwelijks effect hebben”, aldus Peeters.

Zijn berekeningen laten verder zien dat een combinatie van sterke maatregelen als een 200 procent ticket-taks, $1000/ton CO2 koolstofbelasting, maximale inzet op technologie, 90 procent subsidie op duurzame biobrandstoffen en $200 miljard investeringen per jaar in hogesnelheidsspoorlijnen, niet leidt tot economisch en klimatologisch duurzame ontwikkeling van toerisme, tenzij volumemaatregelen de luchtvaart onder het huidige niveau houden.

De belangrijkste aanbeveling voor beleidsmakers is volgens Peeters dan ook om beleid te formuleren waarmee het volume van de luchtvaart kan worden beperkt en daarmee de groei van de reisafstand. Het overlaten van het klimaatbeleid voor internationale luchtvaart aan ICAO, zoals nu het geval is, is volgens hem bijna een garantie voor het mislukken ervan. De ICAO behartigt vooral de belangen van de luchtvaartindustrie.

In 2016 publiceerde de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur het kritische rapport De mainports voorbij waarin de groeiambitie van Schiphol ter discussie wordt gesteld. Het proefschrift van Peeters voegt een nieuwe dimensie toe aan deze discussie, zeker op middellange termijn. „Als we de klimaatdoelen van Parijs willen halen, dan ontkomt luchtvaart niet aan een sterke afname van de groei en zeker ook krimp in rijke landen. Investeringsbesluiten over Lelystad, Schiphol en andere luchthavens hebben effecten voor vele decennia, dus het is relevant met lange-termijnscenario’s rekening te houden.”