Na het opdrogen van de stroom Syrische vluchtelingen wordt West-Europa momenteel overspoeld door Afrikaanse asielzoekers, voornamelijk jonge mannen van tussen 18 en 30 jaar. Verreweg de meesten zijn afkomstig uit de zogenoemde veilige Afrikaanse landen. Ze vluchten niet voor oorlog en geweld, maar hunkeren naar een beter leven.
De Duitse filmmaakster Melanie Gaertner heeft met Yves’ Promise een intrigerend portret gemaakt van een dergelijke ‘gelukszoeker’. Yves Matuou verliet acht jaar geleden zijn vaderland Kameroen om zijn geluk te beproeven in het welvarende Europa. Hij koos voor de Spaanse route. De documentaire vangt aan nadat Yves is gedeporteerd door de Spaanse overheid. In Marokko zijn we getuige van zijn voorbereidingen om samen met wat maten een nieuwe poging te ondernemen voor de oversteek van de Middellandse Zee. Ze maken daarvoor gebruik van een opblaasbare rubberen boot.
De geslaagde overtocht zelf wordt niet getoond, zoals er wel meer niet wordt belicht. De regisseuse koos ervoor om het zwaartepunt van de documentaire te leggen bij het Yves’ thuisfront in Kameroen. De jongeman wordt node gemist door zijn familie. Hij was de verbindende schakel om hen bij elkaar te houden. Bovendien was hij een kapsalon begonnen met zijn beste vriend. Zijn familie is niet rijk, maar honger wordt er zeker niet geleden.
De kardinale vraag dringt zich op waarom Yves zijn warme familie, baan en land in de steek laat voor een onzeker avontuur in Europa. De filmtitel zegt het eigenlijk al, hij belooft zijn familie een betere toekomst en wil voor hen geld gaan verdienen. Met lege handen terugkeren is dan geen optie. Sinds zijn deportatie houdt hij zich schuil, acht jaar lang hoort zijn familie niets van hem.
De documentaire is karig met informatie over Yves verblijf in Spanje, werk vond hij nooit. We zien hem onder een brug slapen en bij bushokjes rondhangen. Wanneer hij voor de tweede keer in een uitzetcentrum belandt, weigert hij terug te keren naar Afrika. De politie zet hem vervolgens op straat. Wat de documentaire intrigerend maakt, is de wijze waarop de filmmaakster informatie manipuleert. In haar interviews met Yves’ familie laat ze nooit doorschemeren wat de verblijfplaats van hem is.
Aan het eind van de documentaire toont de filmmaakster op een tablet boodschappen van Yves aan zijn familieleden en vrienden. Hierin herhaalt hij opnieuw hartstochtelijk zijn beloftes aan zijn familie. Het is wrang om te weten dat hij op dit moment ergens in Spanje rond zwerft en behoorlijk kansloos is wat betreft verblijfspapieren en werk. Nog wranger is het feit dat er ondertussen tienduizenden, en misschien meer, Afrikaanse jonge mannen zoals Yves in Europa vertoeven.
Ulrik van Tongeren
[…] 20 november, 17.30 uur in de Munt) en zondag 26 november om 14.00 uur in het Mozaïek de film Yves’ Promise, over een Afrikaanse ongedocumenteerde man, die weigert om terug te gaan naar Afrika. Wie van wat […]