In meer dan honderd Vlaamse supermarkten hebben burgers actie gevoerd tegen in plastic verpakte producten. Na aanschaf lieten ze het vervuilende materiaal achter in de winkel.
Zo’n twee maanden nadat in Brussel de eerste actie in het kader van de internationale milieucampagne Plastic Attack plaatsvond, was Vlaanderen zaterdag aan de beurt. In 28 steden en in totaal meer dan honderd supermarkten schaften actievoerders voor zichzelf producten aan die onnodig in plastic zijn verpakt. Ter plekke werd het verpakkingsmateriaal verwijderd en aangeboden aan de winkelmanager.
Tegelijkertijd werden bezoekers van de gevisiteerde supermarkten aangemoedigd het voorbeeld van de milieubewuste consumenten te volgen. Weliswaar worden er steeds meer containers geplaatst om plastic gescheiden aan te leveren voor recycling, maar in de praktijk werkt dat niet of nauwelijks. Vanwege de diversiteit van het plastic kan lang niet alles na smelting worden hergebruikt en de verwerkingsindustrie kan de bergen ingezameld plastic niet aan.
In het Belgische Vlaanderen heeft muzikant Frederik Sioen zich opgeworpen als het gezicht en de spreekbuis van Plastic Attack. „Het inspirerende voorbeeld kwam uit het Engelse Bristol, waar de eerste actie plaatsvond”, vertelt Sioen aan De Standaard. „De voedingsbodem zijn de afschuwelijke beelden van de gevolgen van het afval die je te zien krijgt, bijvoorbeeld van een dode walvis met een maag vol plastic.”
De respons op de veelal via sociale media verspreide oproepen is enorm, vindt ook Sioen. Alleen al in Gent werden vijftien supermarkten bezocht. „Ik noem het een verspreide betoging, het soort ludiek-anarchistische acties dat in Gent altijd aanslaat. De actiedag wordt met een ‘zwembetoging’ annex beachparty Plage Plastique feestelijk afgesloten.” Doel van Plastic Attack is te bewerkstelligen dat er onder meer statiegeld op drankverpakkingen wordt geheven en er een verbod komt op plastic zakjes, bestek en bekers.
„Wordt hier geen gehoor aangegeven dan overwegen we een berg bijeengespaard plastic afval voor het Vlaams parlement in de Wetstraat in Brussel te dumpen”, aldus Sioen. De eerste respons van de supermarkten is al zichtbaar, stelt hij tevreden vast. „Ze plaatsen bakken waar het afval van de actievoerders netjes in kan worden gegooid. Aardig, maar wij hopen dat ze verder gaan en hun beleid bijsturen. De supermarktketen Albert Heijn heeft ons uitgenodigd voor een gesprek.”
Ook in Duitsland, Nederland, Frankrijk, Italië, Zwitserland, Luxemburg en Portugal vinden vergelijkbare acties plaats. Buiten Europa krijgt de campagne van Plastic Attack weerklank in de VS, Canada en Peru. Wereldwijd wordt jaarlijks 311 miljoen ton nieuw plastic gemaakt. Ongeveer de helft is voor eenmalig gebruik en wordt direct weggegooid. De meeste plastics zijn niet afbreekbaar en komen om die reden in ons ecosysteem terecht.
Wel zo hygenisch dat plastic.