Het werk van de Italiaanse regisseur Matteo Garrone heeft een sociaal-realistische inslag. Dat werd al duidelijk met zijn gangsterepos Gomorra (2008) dat zich afspeelde in een morsige woonkazerne in Napels. Met zijn nieuwe film Dogman gaat hij nog een stapje verder in troosteloosheid en wanhopig geweld. Het betoog van beide films is dat armoede een ideale broedplaats is voor criminaliteit.
Castel Fortuno is een kleine Italiaanse badplaats niet ver gelegen van Napels. Hier is sprake van vergane glorie. Lelijke woonblokken aan een winderig strand waar je nog niet dood aangetroffen wil worden. Marcello, een magnifieke rol van Marcello Fonte, is eigenaar van een hondentrimsalon op steenworp afstand van het strand. De man is gescheiden en heeft een dochtertje.
Ondanks zijn treurige oogopslag is de man gelukkig met zijn baan als hondenverzorger. Verder verdient hij wat bij met het dealen van coke aan de plaatselijke criminelen. Simone (Edoardo Pesce), ex-bokser en brute gangster, is zijn voornaamste klant. Tevens verleent Marcello hand- en spandiensten aan Simone in de vorm van kleine criminaliteit. De man raakt zodoende gevangen in een neerwaartse spiraal.
De vernederingen die hij van Simone ondergaat, zijn dagelijkse routine. De gangster terroriseert bovendien de wijk waar het drama zich afspeelt. De film werkt omzichtig toe naar een loutering voor Marcello. Kan de arme man zich ontworstelen aan de slechterik? Tegelijkertijd is er een symbiose gaande tussen beide mannen; de bruut en zijn onderdanige maat zijn aan elkaar verbonden. Maar is Marcello werkelijk zo onschuldig?
De film doet op het eerste gezicht denken aan een western. Zo’n verhaal waarin een ploert een stadje terroriseert en de underdog de gemeenschap moet zien te redden. Gelukkig is het niet zo simpel en eenduidig, daar is Garrone een te slimme regisseur voor. Het verlies van onschuld is een onontkoombaar thema van Dogman. De film is pijnlijk, triest en onverwacht charmant vanwege de onvergetelijke scènes met de honden welke tot verlichting en humor leiden.
Wat vooral beklijft, is het magnifieke optreden van Marcello Fonte, een acteur met weinig ervaring. Triest, teder en innemend is zijn personage zonder meer. Zelden aanschouwen we een dergelijk authentiek personage in een film. De man heeft een gezicht uit duizenden. Een halve eeuw geleden waren dergelijke karakteristieken vaak te zien in de Italiaanse cinema, vooral in komedies. Heden ten dage lijken ze verdwenen, behalve in Dogman dan.
Ulrik van Tongeren