Hour of the Wolf (1968)

Het 20ste internationale filmfestival Film by the Sea in Vlissingen eert de Zweedse filmmaker Ingmar Bergman (1918-2007) met een retrospectief. Dat is broodnodig, want hij geldt als een van de belangrijkste filmregisseurs van de vorige eeuw. Het programma met twintig titels bevat een reeks klassiekers en tevens films gewijd aan de man. Een van zijn eerste films, Port of Call (1948), en zijn laatste, Saraband (2003), zijn eveneens te zien.

Ondanks de status van Bergman als maker van een imposante reeks meesterwerken dreigt hij in de vergeethoek te raken. Zijn werk zou moeilijk te doorgronden zijn, te moralistisch, psychologisch en ontoegankelijk vanwege het eindeloze gepraat. Hij heeft zoveel films gemaakt die niet te vangen zijn in dergelijke gemakzuchtige clichés. Bergman begon met sociaal-realistisch drama in de jaren ’40 waarna hij lichte komedies als Smiles of a Summer Night (1955) maakte en het met zware symboliek beladen drama The Seventh Seal (1957).

Vanaf midden jaren ’60 volgde een imposante reeks meesterwerken die je bijna allemaal onder de noemer psychologisch drama kan rangschikken. Niettemin verschillen die films nogal. Dat filosoferen over leven en dood, en de kwellingen van kapot gelopen relaties belangrijke thema’s zijn, staat buiten kijf. Serieus en somber worden de films van Bergman genoemd. Het zijn echter niet allemaal zwartgallige praatfilms. Een meesterlijke film als The Silence (1963) is grotendeels zwijgend opgenomen.

En neem nou een film als Hour of the Wolf (1968) over een kunstschilder die op een eiland woont en werkt. De man voelt dat zijn huwelijk aan het kapseizen is en dat hij als groot artiest in de vergetelheid dreigt te geraken. Bovendien kwellen allerlei vreemde figuren hem tijdens de feestjes waarvoor hij uitgenodigd wordt. Hier regeert sardonische humor, en dat is zeker niet de eerste keer. Geheel humorloos was Bergman niet.

De humor slaat om in horror in het laatste deel van Hour of the Wolf, de man kan zijn demonen niet meer onder controle houden. Diens ondergang wordt trouwens voorspeld door zijn vrouw, gespeeld door Liv Ullman. Zij richt zich aan het begin van de film direct tot de camera met haar verhaal. Het einde weggeven is een truc die de snaakse Bergman vaker toe paste. Max van Sydow als de schilder en Liv Ullman zetten overigens sublieme vertolkingen neer. Hour of the Wolf is een sardonisch meesterwerk.

Liefhebbers van praatfilms komen zeker aan hun trekken met Scenes from a Marriage (1973). Het betreft hier zes episodes over twintig jaar huwelijk tussen Marianne en Johan. Deze Bergman-film duurt 281 minuten en verveelt geen seconde.

Ulrik van Tongeren

Film by the Sea, nog te bezoeken t/m 16 september in Vlissingen.

Door ravage

Abonneer
Laat het weten als er

*

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties