De aankondiging van Eurocommissaris Avramopoulos om alle Europese identiteitskaarten verplicht te voorzien van een vingerafdruk stuit bij politici en Privacy First op verzet.
In april kondigde Eurocommissaris Dimitrios Avramopoulos aan dat alle Europese identiteitskaarten voortaan verplicht een digitale vingerafdruk moeten bevatten. Sinds 2009 geldt dat al voor paspoorten. Europarlementariër In ‘t Veld (D66) reageerde hierop destijds met de woorden dat de voorstellen van de EU zorgen voor ‘schijnveiligheid’ en sprak tevens van ‘symboolwetgeving’.
Sinds 2009 werden ook in Nederlandse identiteitskaarten vingerafdrukken opgenomen, maar wegens privacybezwaren werd deze Nederlandse verplichting per januari 2014 afgeschaft. Inmiddels werkt de Europese Commissie aan nieuwe Europese wetgeving om alsnog de opname van vingerafdrukken in identiteitskaarten te verplichten.
De Europese databeschermingsautoriteit (EPDS) vindt dat er onvoldoende rechtvaardiging is om twee biometrische gegevens in de vorm van vingerafdrukken te verwerken. Staatssecretaris Knops (CDA) van Binnenlandse Zaken deelt het standpunt van de EPDS. ‘Belangrijkste reden is het tot op heden beperkte gebruik van vingerafdrukken in paspoorten bij grenscontroles en de afwezigheid van grenscontroles binnen het Schengengebied vanwege het vrije verkeer van personen en goederen’, schrijft hij aan de Tweede Kamer.
Dinsdag 25 september stemt de Tweede Kamer in dit verband over een motie van D66 waarin opgeroepen wordt dat de Nederlandse regering in Brussel moet zien te bewerkstelligen dat vingerafdrukken in identiteitskaarten louter vrijwillig in plaats van verplicht worden opgenomen. Stichting Privacy First heeft de leden van de Tweede Kamer opgeroepen om vóór deze motie te stemmen.
In mei 2016 heeft de Raad van State geoordeeld dat de verplichte afname van vingerafdrukken in Nederlandse identiteitskaarten in strijd is met het recht op privacy wegens gebrek aan noodzaak en proportionaliteit. Uit diverse Wob-verzoeken van Privacy First is de laatste jaren gebleken dat het te bestrijden fenomeen (look-alike fraude met ID-documenten) dusdanig kleinschalig is dat verplichte afgifte van vingerafdrukken ter bestrijding hiervan volstrekt disproportioneel en dus onrechtmatig is.
Bij vingerafdrukken in paspoorten en ID-kaarten gold de laatste jaren een biometrisch foutenpercentage van maar liefst 30 procent. Mede vanwege deze hoge foutenpercentages worden de vingerafdrukken in paspoorten en identiteitskaarten tot op heden vrijwel niet gebruikt, noch in het binnenland, noch aan de grenzen en op luchthavens.
Momenteel lopen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens nog diverse individuele Nederlandse rechtszaken waarin de verplichte afgifte van vingerafdrukken voor paspoorten en ID-kaarten aangevochten wordt wegens strijd met art. 8 EVRM (recht op privacy). ‘Voor mensen die om welke reden dan ook geen vingerafdrukken wensen af te geven (biometrisch gewetensbezwaarden, art. 9 EVRM) zou in elk geval een uitzondering moeten worden bedongen’, aldus Privacy First.