Elise Leijten (1962 – 2018)

„Elise, waar ben je mee bezig?” Voorover gebogen, bijna duikend in het pc-scherm, is zij op internet naarstig op zoek naar achtergrondinformatie over de kerncentrale in het Belgische Tihange. „Ben zo klaar, moet dit even snel doen. Morgen neem ik deel een betoging voor sluiting van de centrale, heb tekst nodig.” „Ja, maar je werk dan?” „Neem een snipperdag.”

Het was een jaartje of vijf geleden. We bevonden ons op dat moment te midden van een groep mensen die hun leven noodgedwongen slijten met verstandelijke en vaak ook fysieke beperkingen in een dagbestedingscentrum van een zorginstelling in Amsterdam. Vooral de moeilijke gevallen liepen met haar weg. Elise met haar clowneske gedrag, huppelend en springend, bracht hen letterlijk in vervoering, verrukking.

Elise ten voeten uit, er stond geen rem op haar tomeloze inzet voor de hulpbehoevenden onder ons, én de strijd voor een betere wereld. Want op dat terrein kruisten onze wegen elkaar waarschijnlijk voor het eerst. In de Amsterdamse Vijzelgracht wel te verstaan, voor het Franse consulaat, waar duizenden demonstranten oktober 1995 hun afgrijzen uitten over de kernproeven in de Stille Zuidzee.

Samen met haar toenmalige activistische kompaan Natacha hadden ze hun gezichten met latex geschminkt. Getooid in zwarte gehavende kledij, protestborden met anti-nucleaire teksten, afbeeldingen van stralingsslachtoffers en een kinderwagen met een krijsende namaakbaby, maakten ze het publiek op niet mis te verstane wijze duidelijk wat de gevolgen zijn van een atoomaanval.

Met een diploma goudsmid op zak begon Elise op 24-jarige leeftijd met actievoeren. Geboren en getogen in Waalre, onderdeel uitmakend van een welgestelde familie, kreeg zij het stempel zwarte schaap opgedrukt. Sinds 1986 voerde ze enkele honderden acties, onder meer tegen de nucleaire industrie, militaire wapenfabrikanten en -beurzen, rondom verkiezingen, bezuinigingen in de zorg, nam deel aan internationale klimaatactiekampen, migrantenstrijd.

Aanvankelijk maakte zij in haar dagelijkse kloffie onderdeel uit van acties en demonstraties, maar naargelang de straatprotesten in de loop der tijd kleinschaliger werden, begon Elise zich te onderscheiden door zich, afhankelijk van het bekritiseerde doel, uit te dossen als wapenhandelaar, lobbyist, zakkenvuller, president. Ze hield van theaterspelen en de boodschap is helder voor publiek, politici en media.

„Laat je niet afschrikken omdat je alleen bent, want als je een sterke boodschap uitdraagt kun je in je eentje meer bewerkstelligen dan een massa die dat niet doet”, zei ze eind vorige eeuw in Ravage. „Het is mijn ervaring dat het vaak veel meer moeite kost om dingen met meerdere mensen voor elkaar te krijgen. In je eentje bepaal je zelf wat je doet en ben je zelf verantwoordelijk voor je daden.”

Vanuit haar boosheid en frustratie over (politiek) onrecht kwam zij tot deze vorm van actievoeren. Tijdens wapenbeurzen en dito aandeelhoudersvergaderingen begeleidde zij – steevast gekleed in kostuum, koffertje in de hand, gevatte tekstballon, hippe bril, patserige snor en Pinokkio-neus – bezoekers op hilarische wijze naar de ingang. Het werkte bij vriend en vijand op de lachspieren, vaak ook de-escalerend.

Memorabel was haar ‘jacht’ te voet op de fietsende premier Rutte in Den Haag die in 2012 samen met VVD-fractieleider Blok onderweg was naar het Catshuis. In hoedanigheid van bankier K. Pitalist, een van de meer bekende alter-ego’s van Elise, schreeuwde zij op de 22ste dag van de onderhandelingen voor een nieuw kabinet de premier toe dat Nederland de Olympische Spelen binnen moest halen, de mensen in de zorg konden creperen.

Gisteren bereikte mij in de zorginstelling het uitermate nare bericht dat Elise Leijten, die de laatste jaren op een andere locatie werkzaam was, vorige week dinsdag uit het leven is gestapt. ‘Zoals altijd koos je ook nu je eigen weg…’, meldt haar familie in het overlijdensbericht. Zij zou zichzelf de afgelopen maanden, onder meer door privé-omstandigheden, volledig kwijt zijn geraakt. Dermate ernstig dat zij noodgedwongen in een kliniek moest worden opgenomen.

Onvoorstelbaar, ons is een zorgzame, creatieve en vredelievende geest ontvallen. Je woede en boosheid om weten te zetten in bijtende spot, petje af! Dat er snel nieuwe mensen op zullen staan die haar stimulerende voorbeeld zullen volgen.

                                                                                                              Alex van Veen

Prinsjesdag 2012, Den Haag
Artikelen over Elise Leijten uit ons archief vind je hier.

 

Door ravage

Abonneer
Laat het weten als er

*

6 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
5 jaren geleden

Behalve als portret leer ik haar zo een beetje beter kennen. Dank!

Roel Wijnants
5 jaren geleden

Mooi in memoriam ze was en is een kanjer

Theo Vrooamns
5 jaren geleden

ik was ff totaal verpletterd toen ik het nieuws kreeg
ik had haar hoog staan
haar vindingrijkheid en strijdlust was ongeëvenaard
en een inspiratie voor velen
ze zal gemist worden

freed
5 jaren geleden

Tijdens dodenherdenking op 4 mei 2008 op de Dam in Amsterdam vond Elise het gepast om ook bij de slachtoffers van Afghanistan stil te staan. Zwijgzaam, alleen met een affiche. Toen Elise daarvoor opgepakt werd, heeft Frenk der Nederlanden haar geïnterviewd. Het artikel verscheen op 16 mei 2008 in het Parool oder de titel ‘Activiste legt masker af’.

Rae
5 jaren geleden

Goed gedaan Alex,….goed beschreven…..
Dank je

tera
5 jaren geleden

Wat een schokkend bericht, dank voor je stukje over Elise. Ja zo herken ik haar. Ik herinner me de vele keren dat ze bij de Hiroshima-herdenking kwam achter een kinderwagen en zo de aandacht vestigde op het gevaar voor onze kinderen bij een gebruik van de kernbom. ik herinner haar bij de manifestatie rondom het proces Meindert Stelling. Ze gaf een beeld aan de woorden.

Ik wens ieder die haar na stonden veel sterkte met het verwerken van dit verlies.