Het gat in de ozonlaag boven Antarctica dicht zich sneller dan klimaatwetenschappers hebben voorspeld. Het kan in 2060 al volledig hersteld zijn, blijkt uit nieuwe cijfers van de VN.

Veel aandacht in de media kreeg het niet, kennelijk te positief nieuws, maar het gaat de goede kant op met de kwaliteit van de ozonlaag. Die is zich namelijk sinds 2000 duidelijk aan het herstellen en kan boven Europa al in 2030 weer de oude zijn. Het beruchte gat boven Antarctica kan zich sluiten tegen 2060, blijkt uit nieuwe cijfers van de VN op basis van onderzoek van de World Meteorological Organization (WMO).

De ozonlaag die zich zo’n 10 kilometer boven het aardoppervlak bevindt, beschermt ons tegen schadelijke uv-straling van de zon. Maar het intensief gebruik van chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK’s) in onder meer spuitbussen en koelkasten deed de laag geen goed: ze dunde uit en boven Antarctica ontstond zelfs een gapend gat. Een dunnere ozonlaag kan onder meer huidkanker veroorzaken.

In 1987 sloten de meeste landen het Montreal Protocol af om het gebruik van CFK’s te bannen. Sinds 2000 herstelt de ozonlaag zich in een rap tempo van 1 tot 3 procent per decennium. In dit tempo zal de laag zich in het noordelijk halfrond en rond de evenaar naar verwachting helemaal herstellen in de jaren ’30. In het zuidelijk halfrond is het wachten tot de jaren ’50, de poolgebieden volgen tien jaar later.

Het is goed nieuws, maar er is tegelijkertijd na de CFK’s een nieuwe vijand opgestaan. De CFK’s zijn namelijk grotendeels vervangen door fluorkoolwaterstoffen (HFK’s), krachtige broeikasgassen. In 2016 is dan ook door alle 197 lidstaten van de VN het Kigali Amendement aangenomen, de zesde wijziging van het Montreal Protocol. De ondertekenaars hebben zich voorgenomen het gebruik van HFK’s met 80 procent terug te dringen, onder meer in koelkasten en airco’s.

Het amendement wordt 1 januari 2019 van kracht. De impact kan cruciaal zijn: het amendement op zich kan de opwarming van het klimaat met 0,4 graden temperen en is dus belangrijk om de opwarming onder de kritieke drempel van 2 graden te houden. „CO2 blijft met grote voorsprong het belangrijkste broeikasgas”, zegt Petteri Taalas, secretaris-generaal van de WMO. „Elk beetje opwarming dat we kunnen vermijden, telt.”