Welcome to Marwen is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal en een bestaand persoon. Mark Hogancamp is striptekenaar die in 2008 ernstig mishandeld werd door vijf mannen buiten een café. In een dronken bui vertelde Hogancamp dat hij van hoge hakken hield hetgeen de aanleiding zou zijn geweest voor het geweld. Gevolg was een acht dagen durend coma en ontwaken met hersenbeschadigingen. Hogancamp moest weer leren lopen en normaal functioneren.
In 2010 kwam de documentaire Marwencol van Jeff Malmberg uit over het leven en werk van Hogancamp. Als middel om van zijn traumatische ervaringen te herstellen bouwde de striptekenaar in zijn tuin het fictieve Belgische miniatuurstadje Marwen. Spelend tijdens de Tweede Wereldoorlog ligt het onder vuur van de nazi’s. Marwen wordt bevolkt door poppen en met figuurtjes vertelt Hogancamp zijn verhaal.
Regisseur Robert Zemeckis heeft een film gemaakt die een mengeling is van life action en animatie. Steve Carell speelt Hogencamp in het dagelijks leven en in de fantasiewereld waarin hij de heldhaftige soldaat Hogie is. De soldaat wordt in zijn strijd tegen de vuige nazi’s geholpen door een stel energieke jongedames die er uit zien als barbiepoppen, gebaseerd zijn op de vrouwen uit het leven van Hogancamp.
Het is aan Zemeckis wel toevertrouwd om het echte leven en een fantasiewereld naadloos in elkaar te laten over gaan. Bovendien maakt Mark foto’s van de actiescènes die hij met zijn poppen creëert. Zodoende zijn er drie werelden in elkaar vervlochten. Welcome to Marwen is een vreemde en verontrustende film die met geen andere te vergelijken is. De film handelt niet alleen over de obsessies, trauma’s en angsten van Hogancamp. Zemeckis refereert tevens uitvoerig aan zijn eigen werk, zijn obsessies.
Het is een persoonlijke film van Zemeckis. Hij heeft inmiddels een groot aantal klassiekers geregisseerd, zoals Romancing the Stone, Who Framed Roger Rabbit, Back to the Future, Forest Gump, Cast Away en Contact. Welcome to Marwen kan kwalitatief niet tippen aan deze voorgangers. De virtuoze technische hoogstandjes leiden niet tot een evenwichtig geheel. De scènes met de poppen zijn vreemd, bijna pervers. De vreemde fantasiewereld herbergt een verontrustende duistere onderstroom.
Dat botst met het aangrijpende levensverhaal van Hogancamp. Steve Carell, die de hele film een mini-jeep met vrouwelijke poppen erin achter zich aansleept, is een memorabel en ontregelend beeld. In het laatste beeld loopt hij op hoge hakken. Maar dat ongerijmde maakt de film op de een of andere manier fascinerend en onverwacht meeslepend. Het is een unieke ervaring die moeilijk af te schudden is.
Ulrik van Tongeren