In 2013 kwam het bericht dat de Bep de Bruin tien jaar lang dood had gelegen in haar woning te Rotterdam. Het was voor documentairemaker Stella van Voorst van Beest de aanvuring om een documentaire te wijden aan eenzaamheid onder ouderen. Iemand die tien jaar lang niet gemist wordt, dat is confronterend. Eenzaamheid is niet voorbehouden aan ouderen, maar bij deze doelgroep komt het des te harder aan.

In de Rotterdamse buitenwijk IJsselmonde gaan de 59-jarige Ada en de 70-jarige Wilma, die beiden deelnemen aan een vrijwilligersproject in het kader van een campagne tegen eenzaamheid onder ouderen, op huisbezoek bij mensen van boven de 75 jaar. De kordate dames leggen de ouderen een vragenlijst voor waarbij de gradaties van eenzaamheid worden vastgelegd en of er behoefte is aan hulp.

Het eerste deel van de documentaire toont de gesprekken van Ada en Wilma met de ouderen. Niemand durft te zeggen dat hij of zij eenzaam is, dat lijkt zoiets als falen toegeven. Gaandeweg komen de 81-jarige Jan Van Tol en de 85-jarige Tilly Van der Klei vaker in beeld. Het zijn de hoofdpersonen van Goede Buren. Op een zeker moment verdwijnen Ada en Wilma uit beeld waardoor de dagelijkse routine van Jan en Tilly uitvoerig gevolgd kan worden.

Jan vertelt dat hij twee keer per jaar buiten komt, op straat onder de mensen. Hij laat zijn hond soms los in de tuin, maar dat vraagt om een intense tocht van een hoog naar de begane grond. Met piepende longen en ledematen die niet meewerken lukt dat net. Is dat wat het kabinet voor ogen heeft met de participatiesamenleving? Het doel om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen totdat het niet meer gaat?

Onze Jan is echt aan het einde van zijn latijn. Twee keer per dag krijgt hij verzorging van de wijkverpleging, dat is minutenwerk. Het praatje waar de man naar smacht, schiet er bij in. Gelukkig houdt hij met muziek de moed erin. Tilly is een ander verhaal. Zij is wel degelijk in staat voor zichzelf te zorgen al is haar hondje het enige wat troost biedt. Maar de vrouw wordt achtervolgd door demonen uit het verleden. Ze heeft haar dochter al in geen veertig jaar gezien.

Vergeelde familiefoto’s van lang geleden tonen Tilly met haar dochtertje op de arm. Toen zag ze er al uit als een norse, eenzame vrouw. Ze is weerbarstig, Ada en Wilma willen haar niet weg laten glippen in vergetelheid. Dat tekent het grote hart en de bezieling van deze vrijwilligers. Een keer per jaar een soos en wat huisbezoeken lijken geen soelaas te bieden voor de voortschrijdende eenzaamheid onder vele ouderen in Nederland. De draconische bezuinigingen op de ouderenzorg richten immense schade aan.

Goede Buren komt hard aan omdat het een voorportaal toont van wat de meesten van ons te wachten staat. Dat oud worden pijn doet, is een voor de hand liggende conclusie. De documentaire is bedrieglijk simpel van opzet, een nuchtere en gevoelige kennismaking met enkele ouderen, en Ada en Wilma niet te vergeten. De foto’s uit het album van Tilly, de muziekjes uit de oude doos waar Jan dol op is, zorgen voor een vrolijk gemoed.

Ulrik van Tongeren

Goede Buren (Cinema Delicatessen, 2018), nu in het filmtheater.

Door ravage

Abonneer
Laat het weten als er

*

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties