Filmmuseum Eye en andere filmhuizen besteden aandacht aan films die de selecties van prominente internationale festivals haalden maar de Nederlandse bioscopen niet bereikten.
Long Day’s Journey in the Night van de Chinese regisseur Bi Gan is een fascinerende vertelling over een verloren liefde. In het eerste deel zijn we getuige van de hartstochtelijke relatie tussen Luo en Wan. Vervolgens zien we de wanhopige zoektocht van Luo in zijn geboortestad Kaili naar zijn in het niets verdwenen geliefde. De fragmentarische filmstijl, waarbij heden en verleden in elkaar vervlecht zijn, zorgt er voor dat het eerste deel soms moeilijk te volgen is.
Het hypnotiserende filmwerk, uitgevoerd door maar liefst drie cameramannen, zorgt voor een visueel spektakel zonder weerga. Na een uur schakelt de film over naar de 3D-zoektocht in het labyrintische Kaili, als het ware een afdaling in de hel. Dat dit allemaal in één aaneengesloten opname is opgenomen, is tamelijk verbijsterend. Een ware tour de force. En dan te bedenken dat dit imposante spektakel pas de tweede speelfilm van Bi Gan is.
Dovlatov van de Russische regisseur Aleksej German jr. is een biografische film over de schrijver Sergi Dovlatov (1941-1990). Het toont zes dagen uit zijn dramatische leven. Dovlatov’s teksten werden verboden in de Sovjet-Unie onder Brezjnev. Zijn ironische en soms cynische verhalen vielen tevens in slechte aarde bij de organen waarvoor hij publiceerde. Het vol schrijven van een krantje van een scheepswerf zal zeker geen inspirerende taak voor de schrijver zijn geweest. Er moest brood op de plank komen.
In de film is Dovlatov een sombere, melancholische man die zichzelf ziet als mislukkeling. Dit is een enorm sfeerrijke vertelling waarin de beginjaren van de jaren ’70 schitterend tot leven zijn gebracht. Dat er voornamelijk pratende intellectuelen in beeld zijn, maar desondanks mateloos meeslepend, is een grote prestatie van German jr. Het bitterzoete einde waarin de dissident naar de Verenigde Staten vertrekt, hakt erin. Daar wordt Dovlatov als een van de grootste Russische schrijvers gevierd.
What You Gonna Do When The World’s on Fire is een documentaire van de Italiaanse cineast Roberto Minervini. Vanaf 2000 is de regisseur bezig om het leven in de VS te verbeelden. Dit keer brengt hij de zwarte bevolking in het diepe Zuiden onder de aandacht, locatie New Orleans. Er zijn drie verhaallijnen. Het draait om Judy, een vijftigjarige eigenaresse van een bar, de twee halfbroers Ronaldo en Titus, en hun moeder. Tevens wordt de actiegroep The New Black Panther geportretteerd.
Judy raakt haar bedrijf kwijt. De redenen blijven duister, terwijl ze haar leven juist op de rails had na een periode vol seksueel misbruik en drugs. Zij levert scherp commentaar op de onrechtvaardige Amerikaanse samenleving waar zwarten altijd aan het kortste eind trekken. De verhalen van deze mensen gaan over discriminatie van de zwarte bevolking en het geweld op straat.
De moeder van de twee zonen waarschuwt dat ze voor donker thuis moeten zijn, want dan beginnen de schietpartijen op straat. Dit segment van de documentaire is het aangrijpendst. In de zomer van 2016 werd de CD-verkoper Alton Sterling door twee witte politiemannen in Louisiana neergeschoten. De New Black Panther Party protesteert tegen deze en andere vergelijkbare moorden.
Leidersfiguur Krystal Muhammad organiseert betogingen voor het plaatselijke stadhuis. Het futiele geruzie met bewakers en politie wordt uitvoerig getoond, maar we leren te weinig over deze politieke organisatie wiens naam refereert aan de Black Panther beweging. Er zullen geen mensen de straat op gaan om actie te voeren na het zien van deze film. Het is een oogstrelend in zwart-wit gefilmde documentaire waar te weinig woede in is verwerkt.
Tarde para morir joven van de Chileense filmmaakster Dominga Sotomayor is een speelfilm over het volwassen worden van de zestienjarige Sofia. Na de val van dictator Pinochet groeit ze op in een commune aan de voet van de Andes. Spelend in 1990 is het een dromerige, nostalgische film over een jonge vrouw die zich gulzig aan het leven laaft. De film gaat dus niet over de tumultueuze politieke gebeurtenissen in Chili van de laatste weken van 1990.
Eigenlijk blijft Sofia een schimmig figuur, evenals de overige personages. Dat is niet direct een nadeel. Hier is geen sprake van een doorsnee coming of age verhaal. Die ongewone insteek maakt de film interessant. We krijgen personages te zien in al hun zwaktes en sterktes. De omgeving waar het zich afspeelt, is sfeerbepalend, de ruige en wilde natuur indrukwekkend. Als er tegen het eind een bosbrand uitbreekt, verandert de film in een ware thriller. Sotomayor maakte op internationale filmfestivals veel indruk met haar derde speelfilm, en terecht.
Ulrik van Tongeren