You are way too old for punkrock!

De Amerikaanse punkband, die in de jaren ’80 bij menig jongere de politieke bewustwording sterker vorm gaf dan hun eigen ouders, bezocht onlangs eindelijk Amsterdam weer eens.

     door Hector Reban

De snerpende gitaarriffs en vooral de bijtende, shockerende teksten die altijd weer een glimlach van herkenning teweeg brachten omdat je het gemaakte punt begreep, in tegenstelling tot het conservatieve klootjesvolk dat je maar van alles probeerde te verbieden.

Dead Kennedys, de Amerikaanse punkband die in de jaren ’80 bij menig jongere de politieke bewustwording sterker vorm gaf dan hun eigen ouders, deed 11 augustus eindelijk Amsterdam weer eens aan. Voor iedereen een prettig weerzien. Sinterklaasavond 1982 was de eerste keer dat de band optrad in dit land. De enige keer in de originele bezetting, dus met de sardonische zanger/tekstschrijver Jello Biafra. Toen in een propvol Paradiso, nu met zanger Skip in de gelederen in De Melkweg die zeker niet uitverkocht was.

Aan de ingang was nog wel enige generatiekloof te bemerken. „Heeft u wel een lidmaatschap meneer?” Het meisje aan de deur moest nog tien jaar wachten op haar geboorte toen wij, oude punkrockers, onze eerst DK-elpee kochten. Maar de punkscene zelf bleek ergens eind jaren ’80 te zijn bevroren. Nog steeds dezelfde rafelige zwarte kleding en uitgemergelde alcoholistenkoppen. Nog steeds pogo, stagediving en het verveeld roepen van „spééééluhhhh!” als de zanger te lang een politieke tirade hield. Heerlijk!

De vloer was weer ouderwets nat door een mengsel van vergoten bier en jonge mannenzweet. In de mosh pit velen van de jongere generaties – ja, gewoon gassies van 18, 20 – die de teksten meezongen die ‘wij’ ooit in realtime leerden. De pogo partijen waren – gelukkig – dan wel niet zo massaal en agressief als ooit, er werd zo nu en dan wel een voorzichtige stagedive poging ondernomen.

De ouderen bleven langs de kant, ondertussen gejend door zanger Skip: „You all are way too old for punkrock!” Wel zongen de meeste rotten gepassioneerd mee met Kill the Poor, California über Alles en Holiday in Cambodia, alsmede een aantal andere krakers uit de gouden eighties.

Ook Nazi Punks Fuck Off was een voorspelbaar succesnummer, hoewel aan het aantal hooliganeske kaalkoppen te zien was dat dit smaldeel van het politieke spectrum nog steeds de boodschap niet goed begrepen heeft. Toen Skip de zaal prikte met de overwinning van het Amerikaanse vrouwenvoetbalteam op de Oranje dames in de laatste WK finale, joelde de zaal hem uit. Dat was eigenlijk nog de meest saamhorige uiting van massa enthousiasme gedurende de avond.

De helft van gespeelde nummers kwam van het legendarische debuutalbum Fresh Fruit for Rotten Vegetables uit 1980. Ook het tweede album, Plastic Surgery Disasters, was goed vertegenwoordigd met vier songs. Het laatste album, Bedtime for Democracy, uitgebracht eind 1986, was slecht bedeeld met precies nul nummers.

Misschien lag de oorzaak wel in een rechtenkwestie. Rechtszaken tussen Jello en de overige bandleden waren vijftien jaar geleden schering en inslag. De bandleden beschuldigden Jello ervan te weinig royalty’s te hebben uitbetaald. Jello op zijn beurt beschuldigde hen in zijn Spoken Word tour van 2003 (Patronaat, Haarlem) nog openlijk van aasgierengedrag.

De afwezigheid van Jello werd wel gevoeld. Zijn vileine stemgeluid, zuigende provocaties van het publiek en zijn scherpe, politiek geladen humor die zo goed viel bij de would-be anarchistische punks van toen. Tijden zijn veranderd. En de teksten soms ook, voor kenners duidelijk te horen.

Sommige uitvoeringen waren aangepast aan de moderne tijd. MTV Get Off The Air ging niet meer over de opkomst van de hyena’s van de muziekindustrie op kabeltelevisie, maar werd tekstueel in een nieuw jasje gegoten en naar het internettijdperk verplaatst. De zanger legde ook uit dat je Kill the Poor natuurlijk wel satirisch moest opvatten. In een tijd waarin alt-right de scepter zwaait en het anarchisme niet meer gedragen wordt door een bloeiende punkscene, was dat kennelijk hoog nodig.

De band heeft geen nieuw materiaal meer gepresenteerd sinds 1987, dus om de sleur te doorbreken – en niet enkel meer dan dertig jaar oude succesnummers af te draaien – was wat anders nodig. Dat leverde veel witsen en intermezzo’s op van zanger Skip, en ook wat andere gekkigheden tussendoor. Zo kwam op een broeierige avond van oude punkrocksterren ook nog een stukje van Taylor Swift’s Shake it off in Dead Kennedys uitvoering voorbij. Het deed soms een beetje geforceerd aan.

Na slechts een kleine vijf kwartier spelen en 16 nummers hielden de helden het voor gezien. Bassist Klaus Flouride is inmiddels al 70 (ook al huppelde hij af en toe vrolijk stuiterend over het podium). Het was waarschijnlijk de laatste keer dat de band in Nederland was. De dag erna mocht Madrid zich opmaken voor wat misschien wel een afscheidstournee zou kunnen blijken te zijn.