Een film is eigenlijk nooit af. Dat heeft regisseur Alex van Warmerdam in de praktijk gebracht met zijn Grimm re-edit. Hij maakte de originele film in 2003 maar was ontevreden over het resultaat. Daarom toog hij aan het werk met zijn filmmonteur Jos ter Burg om Grimm strakker en sterker te maken. Volgens Van Warmerdam is de nieuwe versie lichter, grimmiger en minder omslachtig.
Grimm is de visie van Van Warmerdam op het klassieke sprookje Hans en Grietje. Jacob Derwig en Halina Reijn spelen de volwassen Jacob en Marie. Ze worden door hun vader in het bos achtergelaten waarna ze worden gegijzeld door een boerenechtpaar. De gijzelnemers worden door Jacob en Marie gedood waarna ze op de brommer naar Spanje rijden alwaar ze in de klauwen vallen van een manipulatieve chirurg.
Grimm is typisch Van Warmerdam, het verhaal springt van de hak op de tak en zit vol zwarte humor. Groot probleem van de film is dat deze in twee delen opgedeeld is die niet organisch met elkaar verbonden zijn. Het deel wat zich in Nederland afspeelt, is duister en luguber, zoals de beste sprookjes. Het tweede deel is gesitueerd in Spanje en oogt eerder als een western.
In grote lijnen is de nieuwe versie hetzelfde als die uit 2003. In de masterclass tijdens het Nederlands Filmfestival (NFF) legde Van Warmerdam scènes naast elkaar en liet zien wat ze veranderd hebben om de film strakker te maken. Uiteindelijk betreffen die veranderingen details. Ondanks deze hernieuwde versie is het resultaat marginaal beter. Was het wel de moeite waard om zoveel tijd en geld in het opnieuw monteren van Grimm te steken?
Feit is dat het eerste deel van de film nog steeds briljant is. Het behoort tot het beste werk dat Van Warmerdam gemaakt heeft. Het tweede deel is een curieus drama dat niet geheel overtuigt. Misschien is het ongemakkelijk samen gaan van beide delen juist de charme van Grimm. Vreemd dat Van Warmerdam zich schaamt voor de oorspronkelijke versie. De masterclass met Van Warmerdam en Ter Burg was trouwens een genot om te ondergaan. Een technisch verhaal dat tevens inzicht bood voor het produceren van een speelfilm.
Het programma-onderdeel Forum van de Regisseurs dat wordt georganiseerd en gepresenteerd door Dana Linssen en Jan Pieter Ekker blijft een oase op het NFF. Hier worden dwarse en artistieke hoogwaardige producties vertoond. Belangrijk is dat de makers van de film aanwezig zijn, hun werk toelichten en met het publiek in discussie gaan. Soms gaat er wat mis. Zo kwam de maakster van de documentaire Nu verandert er langzaam iets niet opdagen. Ze was boos dat haar film niet genomineerd is voor de beste vijf films van het NFF. De aanblik van lege stoelen op het podium leverde een onverwacht moment van meditatie op.
Gelukkig kwam regisseuse Klaartje Quirijns wél opdagen om haar prachtige documentaire Your Mum and Dad aan ons voor te stellen. Ze heeft haar verkenning van familiebanden en traumatische geheimen gegoten in een tweeluik. Quirijns filmde in New York psychoanalyticus Kirkland Vaughan en diens patiënt Michael Moskowitz gedurende hun therapiesessies. Bovendien heeft Ouirijns haar familie en zichzelf voor de camera gezet om hun onderlinge banden en onbespreekbare geheimen te bespreken. Zodoende komen trauma’s nooit aan bod en worden toekomstige generaties ermee opgescheept.
Het meest aangrijpende van Your Mum and Dad is hoe Quirijns in het reine probeert te komen met haar moeder over hun familiegeheim. Persoonlijk en moedig van de filmmaakster. Dat het hier om een universeel probleem gaat, geeft de documentaire extra diepte. Er worden niet alleen pratende hoofden getoond. Quirijns heeft er een meeslepend geheel van gemaakt in soms dromerige beelden, archiefmateriaal en het citeren van het gedicht This be the Verse van Philip Larkin.
Ulrik van Tongeren