Turkse legertroepen zijn op brute wijze het noordoosten van Syrië binnengevallen voor het ‘verdrijven’ van Koerdische milities die een gevaar zouden vormen voor Turkije. De EU ondertussen kijkt weer eens weg.
‘Operatie Vredeslente gaat de terroristische dreiging tegen Turkije neutraliseren’, verspreidde dictator Erdogan woensdag via Twitter. ‘De militaire operatie zal gaan leiden tot een veilige zone in het gebied. Syrische vluchtelingen kunnen dan weer terugkeren naar huis’, vervolgde hij. Zijn strijdkrachten begonnen met artilleriebeschietingen en luchtaanvallen, maar al gauw gingen grondtroepen het gebied binnen dat Ankara als een bufferzone wil inrichten
De website Koerdisch Nieuws maakte een tijdlijn van de eerste Turkse aanvallen die woensdag rond 15:40 van start gingen met bombardementen op Ras Al Ain, een vreedzame gemengde Arabische en Koerdische stad in noordoost Syrië. De tijdlijn maakt zelden gewag van de nieuwsbron, dus is de vraag in hoeverre de informatie betrouwbaar is. Om 15:51 vielen Turkse militaire strijdkrachten Girê Spî aan met geschut, alsmede het Eyn Isa district met oorlogsvliegtuigen.
Rond vier uur woensdagmiddag riep de Europese koepelorganisaties KCDK-E en TJK-E op tot onmiddellijke straatprotesten. De oproepen wijzen erop dat de Turkse invasie gericht is op genocide. ‘Voor vrijheid, voor Rojava en voor onze waardigheid, roepen wij op tot massaal verzet tegen barbaarsheid’, luidt de verklaring van de KCDK-E. In Brussel werd gehoor gegeven aan de oproep. Ze verzamelden zich voor het Europees Parlement in Brussel en hielden een demonstratie naar de Amerikaanse ambassade.
Burgerdoden
De Syrische Democratische Krachten (SDF) meldden Turkse luchtaanvallen Serêkaniyê, Girê Spî, Qamişlo en Ain Issa. Ain Issa ligt vijftig kilometer van de grens. SDF maakte melding van de eerste twee burgerdoden. Twee mensen stierven in het dorp Mishrefa, ten westen van Serêkaniyê (Ras al-Ain), twee anderen raakten gewond. Rond zeven uur in de avond viel de Turkse luchtmacht Qamişlo aan met zware artillerie. In de stad wonen honderdduizenden mensen.
In de noordelijke Koerdische provinciestad Nisêbîn, aan de grens met Syrië, mocht de bevolking de huizen niet verlaten. De Turkse luchtmacht had de Mensûra-dam nabij Dêrik gebombardeerd, die zorgt voor de watervoorziening van de bevolking in de regio. Net als bij de aanval op Efrîn vorig jaar wordt de infrastructuur vernietigd. In de Duitse steden Stuttgart en Berlijn vonden woensdagavond betogingen plaats. Aanval op de dorpen Ziyarah en Zawr Maghar in Kobane. In het district Bişeriye in Qamişlo sloegen vier houwitsers een woonhuis binnen.
Bij Turkse aanvallen op het grotendeels door christenen bewoonde district Bişeriye in Qamişlo kwam één burger om het leven, een ander raakte gewond. Vanwege de hevige bombardementen konden artsen het vluchtelingenkamp Mabroka in Serêkaniyê niet bereiken. Een kind dat met spoed medische hulp nodig had, sterft. In de omgeving van de al-Chirkin gevangenis waar ISIS-gevangenen zijn gehuisvest, vonden bombardementen plaats.
In Dirbêsiyê (al-Darbasiyah), in het kanton Hesekê, werd hevig gevochten tussen de Syrische Democratische Krachten (SDF) en het Turkse leger. ANHA meldt artillerie-aanvallen op het dorp Diwîrê Tell Halaf in het noordelijke Syrische kanton Hesekê. Het Turkse leger en zijn jihadistische milities pleegden artillerie-aanvallen op de dorpen Zoqa Mezin en Burc Qas in Şêrawa – Afrin en Beylûnê in Afrin-Şera. Een echtpaar kwam om het leven bij een artillerie-aanval op het dorp Mitkalta in Girê Spî (Tall Abyad).
In het westen van Dêrik (al-Malikiya) hebben de Syrische Democratische strijdkrachten een Turks pantservoertuig vernietigd om een aanval te voorkomen. De SDF heeft tussen Kobanê en Cerablus (Jarablus) aanhangers van Turkije aangevallen. Ten minste twaalf jihadisten werden gedood, 34 anderen raakten gewond. Een Turkse grondaanval in Til Abyad werd afgewend door SDF-strijders. Tot zover het overzicht van de eerste berichten.
Wat bezielt het Pentagon?
Turkije kon de oorlog beginnen na een onbegrijpelijke manoeuvre vanuit het Amerikaanse Pentagon. Een woordvoerder van het Pentagon verklaarde maandag dat er sprake is van een gedeeltelijke terugtrekking van VS-troepen uit het noordoosten van Syrië naar andere locaties in het land. Het Pentagon verklaarde zich op dat moment neutraal ten opzichte van een Turkse militaire operatie in Rojava, West-Koerdistan. Inmiddels heeft Trump Erdogan gewaarschuwd voor zware economische sancties gewaarschuwd als hij ‘het te bont maakt in Syrië’.
De buitenlandchef van de Europese Unie, Federica Mogherini, heeft in een verklaring namens de EU, gewaarschuwd dat „de nieuwe vijandelijkheden in het noordoosten van Syrië de stabiliteit van de hele regio ondermijnen” en meer leed onder burgers en meer vluchtelingen veroorzaken. Mogherini roept Ankara op de militaire acties te staken. De EU-landen bespreken maandag in Luxemburg ‘alle aspecten’ van de crisis in Syrië. De kwestie komt later volgende week ‘met spoed’ ook aan de orde bij de EU-top van regeringsleiders in Brussel.
Op zijn beurt heeft Erdogan een belangrijke troef in handen. Turkije herbergt ruim 3,6 miljoen Syrische vluchtelingen. EU-Commissievoorzitter Juncker dreigt met intrekking van financiële steun vanuit de EU voor deze opvang. Op zijn beurt dreigt Erdogan, overigens niet voor de eerste keer, om de deuren wijd open te zetten voor de vluchtelingen zodat ze hun heil elders in Europa kunnen zoeken.
In de Tweede Kamer is een meerheid van de fracties voorstander van het instellen van economische sancties. Het valt te bezien of deze harde woorden daadwerkelijk omgezet zullen worden in daden. Als dat laatste het geval is, licht het voor de hand dat de wapenexport naar Turkije aan banden wordt gelegd. (zie bovenstaande tabel over Nederlandse wapenexport in 2019 en hier). Een sanctie die sowieso al veel eerder had moeten worden ingesteld gelet op de dictatuur en politieke zuiveringen waarvan de afgelopen drie jaar sprake is geweest en die voorlopig door zullen gaan.
Het is onduidelijk of de door Turkije ingezette gevechtsvliegtuigen (F-16’s) zijn uitgerust met Nederlandse componenten. Wel staat het vast dat het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) samenwerkt met Turkish Aerospace, een vooraanstaand defensiebedrijf. Augustus dit jaar werd een raamovereenkomst ondertekend voor toekomstige projecten. Er wordt samengewerkt op het gebied van ruimtevaart, opleidingen, testen, modellering, simulatie en nieuwe productietechnieken.
Manifestatie Koerden in Den Haag
Aanstaande zaterdag vindt op het Malieveld in Den Haag vanaf 14 uur een protestmanifestatie plaats tegen de Turkse aanvallen in Noord-Syrië. Volgens een woordvoerder van Demned, een organisatie van gemeenschappen uit Koerdistan in Nederland, moet „deze ellende worden gestopt”. Volgens hem was de regio juist rustig. „De Koerden hebben daar met andere minderheden een democratisch stabiel gebied gerealiseerd. Deze aanval is onnodig en brengt alleen maar ellende.”