Zondagmiddag liep ik over een Amsterdams plein waar her en der verspreid jonge mensen op muurtjes op ‘corona afstand’ van elkaar in het bleke voorjaarszonnetje zaten. Ergens in het midden viel me een sexy gekleed meisje op die het middelpunt vormde van drie jongens waarvan de middelste coronacool naar haar keek. Door de anderhalve metergrens waar de jongens telkens tegen opbotsten, geregisseerd door het RIVM, was niet te bepalen wie bij wie hoorde – of zou willen horen.
Dat leverde een vervreemdend magisch realistisch beeld op dat mij deed denken aan de film l’Année dernière à Marienbad van Alain Resnais uit 1961. Het verhaal speelt zich af in een luxe kuuroord ergens in Tsjecho-Slowakije waar mensen in de monumentale tuin van het hotel als gehypnotiseerd minuten lang op afstand van elkaar traag om elkaar heen draaien.
De scènes bestaan uit reeksen ‘bewegende stills’ waarvan niet duidelijk is of die in verleden heden of toekomst spelen. Het verhaal is summier: er verschijnt een man in beeld die beweert een vrouw in het hotel te kennen waarmee hij in gesprek raakt (hebben wij elkaar niet eerder ontmoet?). Simpele stukjes tekst waarbij de acteurs betekenisvol kijken, afgewisseld door trage stroperige beelden die droom en werkelijkheid laten botsen waardoor nietszeggende teksten diepere betekenis krijgen.
Een film waardoor ik me destijds intellectueel nogal beperkt voelde, omdat ik niet begreep waar die nou over ging. Die gaat weliswaar nergens over, maar het was de bedoeling om er iets interessants over te zeggen. Ik had niet meer te melden dan ‘goeie film weet-je-wel!’. Een doodzonde in het arbeidersmilieu waarin ik opgroeide. Mijn generatie was pretentieus, die studeerde en moest carrière maken om de geur van spruitjes en gestopte sokken te kunnen ontsnappen. Nam je de trein naar Marienbad of bleef je in Coronation Street? De jaren zestig zou je de bakermat kunnen noemen van de hedendaagse streber.
Ik kon maar geen afscheid nemen van de cultuur van Coronation Street. De Amsterdamse variant welteverstaan. Lekker ongecompliceerd ‘zeiken zeuren zaniken’ aan de bar van een onvervalste volkskroeg. Tot je omvalt, in een taxi wordt gehesen en de volgende dag opbelt om te vragen wat er gebeurd is (je stond in je blote reet op de bar man!). Kom daar maar eens om bij de hedendaagse snobistische culturele nazaten van de nouvel vague (talentenjachten, afgezaagde jaren zestig bandjes, talkshows, BN’ers, design). Als je een slok op hebt in die kringen, betekent dat excommunicatie waarbij een levenslange corona-afstand van minstens vijf meter aangehouden wordt.
Nu we het er toch over hebben, volgens mij zou deze coronacrisis wel eens de nekslag kunnen betekenen van de oude Amsterdamse buurtkroeg. Die liep toch al niet meer zo goed door de opkomst van de ‘Gooise carrièretent’. Amsterdamse zuiptenten zijn niet cool, voor zover ze dat al waren.