Wereldleiders, en ook religieuze leiders, moeten zich dringend herbezinnen op strategieën om de groei van de wereldbevolking te stabiliseren en pandemieën tegen te gaan.

Seksuele en reproductieve zorg lijken misschien geen relatie te hebben met pandemieën, maar grote aantallen mensen en een hoge bevolkingsdichtheid zijn de aanjagers van een snelle verspreiding van covid-19. Dat schrijft Siddharth Chatterjee, de hoogste VN-vertegenwoordiger in Kenia. In Afrika heeft de seksuele zorg voor vrouwen door covid-19 een paar stappen achteruit gezet.

Er zijn tijdelijk geen anticonceptiemiddelen meer beschikbaar, met ongewenste zwangerschappen tot gevolg. De scholen zijn gesloten waardoor er een toename is van genitale verminking en kindhuwelijken. Wereldwijd neemt gendergeweld toe omdat mensen thuis moeten blijven. Voor vrouwen en meisjes is het soms niet mogelijk een onveilige of gewelddadige situatie thuis te ontvluchten.

De oorzaak van de recente pandemie zou aangepakt moeten worden. Chatterjee: „Zoönose is de overdracht van een ziekte van dieren op de mens. Covid-1, sars en mers zijn allemaal coronavirussen die afkomstig zijn van vleermuizen die een natuurlijk reservoir voor virussen zijn. Steeds vaker springen deze virussen over op mensen.”

De oorzaken daarvan zijn volgens Chatterjee een onhygiënische en nabije afstand tot de dieren, de consumptie van vlees van wilde dieren, natte markten en – cruciaal – menselijke indringing in de wildernis en habitat van wilde dieren. Een van de belangrijkste aanjagers van dergelijke indringing is de exponentiële bevolkingsgroei.

Bossen worden op rampzalige wijze geëxploiteerd. „We verslinden de traditionele bufferzones die ooit mensen scheidden van wilde dieren, en van de ziekteverwekkers die ze bij zich dragen. Verwoesting van bossen draagt ook bij aan klimaatverandering en bodemerosie. En groeiende verstedelijking betekent een hogere bevolkingsdichtheid.”

„We moeten erkennen dat ongebreidelde bevolkingsgroei een belangrijke aanjager is van pandemieën”, aldus Chatterjee. VN-secretaris-generaal Antonio Guterres zei vorig jaar op Wereldbevolkingsdag dat „voor veel van de minder ontwikkelde landen duurzame ontwikkeling bemoeilijkt wordt door zowel snelle bevolkingsgroei als kwetsbaarheid voor klimaatverandering.”

Chatterjee: „We moeten ons dringend herbezinnen op strategieën om de wereldwijde bevolkingsgroei te stabiliseren. Politici en ook religieuze leiders wereldwijd, moeten moed, verantwoordelijkheidsgevoel en visie tonen. Voor ieder mens, wereldwijd, moeten betaalbare anticonceptiemiddelen beschikbaar zijn. Ieder mens moet zijn seksuele en reproductieve rechten kunnen uitoefenen.”