Previously Unreleased is een jaarlijkse selectie van films die hier de bioscoop niet haalden. Negen films die hoge ogen gooiden op internationale filmfestivals. Deel 1 lees je hier.
God Exists, Her Name is Petrunya is een Macedonische speelfilm geregisseerd door Teona Strugar Mitevska. Het is een op ware feiten gebaseerde satire gesitueerd in 2014 over het verstikkende patriarchaat in dat land, en handelt tevens over religieuze schijnheiligheid.
Petrunya (Zorica Nusheva) is een 32-jarige depressieve jonge vrouw met een studie waarmee ze geen baan kan krijgen. Ze woont bij haar ouders. Spelend in het landelijke Macedonië vindt er een religieus ritueel plaats waarbij een orthodoxe priester een houten kruis in de rivier gooit, een jaarlijks hoogtepunt. Laat nu Petrunya dat kruis, bedoeld voor een van de jonge mannen die in de rivier doken, opdiepen. Het is niet de bedoeling dat een vrouw dat kruis in bezit krijgt.
Wat volgt is een wilde jacht op Petrunya. De film gaat meer de kant van melodrama op dan dat er sprake is van prikkelende satire. Dat geldt met name voor de tweede helft van de film die zich in een politiebureau afspeelt. Hier zien we de goed bedoelde aanklacht tegen de Macedonische onderdrukkende mannenmaatschappij, maar helaas niet bijtend genoeg. Zorica Nusheva als Petrunya is de enige acteur die de kans krijgt om haar rol diepte te geven, hetgeen ze met verve doet.
The Last Black Man in San Francisco van debuterend regisseur Joe Talbot kent een geweldig begin. De eerste vijf minuten is een visitekaartje, om in te lijsten. In een snel veranderend San Francisco probeert Jimmy Fails (gespeeld door Fails, en gebaseerd op zijn leven) het door zijn grootvader gebouwde Victoriaanse huis te restaureren. Zijn vriend Mort (Jonathan Majors) helpt hem daarbij. Deze prachtige stad heeft te lijden onder gentrificatie, armoede en klassenverschillen. De film geeft een oprechte visie op dergelijke problemen. Edoch, het is geen politiek pamflet.
Waar de film in uitblinkt, is de mijmerende overdenking van Jimmy Fails die hunkert naar een wereld die verdwenen lijkt. Fails is donker getint, Talbot blank. Beiden kennen de straten van San Francisco als geen ander, ze maakten er samen een film over. De authenticiteit spat van het doek af, de muziek is geweldig en het camerawerk betoverend. De visuele hoogstandjes staan altijd in dienst van het verhaal. Het is een melancholische film die het hart doet smelten.
Het Spaans-Chileense drama Blanco en Blanco, de tweede speelfilm van Théo Court, speelt zich af in het Argentijnse Vuurland. Dat gure en onherbergzame oord vormt de achtergrond van een koloniaal verleden waarin de indianen worden verdelgd. Een fotograaf die is ingehuurd om de bruiloft van een rijke landeigenaar te vereeuwigen, is stille getuige. Dit is een afstandelijke en beschouwende film.
Opgenomen in prachtig zwart-wit staat de camera meestal ver verwijderd van de handeling. De fotograaf, gespeeld door de formidabele Alfredo Castro, is obsessief met het vastleggen van het perfecte plaatje. Soms werkt dat op de lachspieren. De door hem gemaakte foto’s vormen als het ware een film in de film. De Argentijnse film Zama behandelt dezelfde thematiek van kolonialisme en uitbuiting. Blanco en Blanco is echter minder politiek geladen, eerder een filosofische blik op het beladen verleden van Vuurland.
Three Summers van de Braziliaanse regisseuse Sandra Kogut gaat over Madá die het huishouden bestiert van een rijke familie in een grote villa in Rio de Janeiro. De film bestrijkt drie vakanties. Het zijn roerige tijden, zo tussen 2014 en 2015 speelde zich een omvangrijk corruptieschandaal af. Three Summers is daarop geïnspireerd. De werkgevers van Madá (Regina Casé) gaan tijdens de tweede vakantie op de vlucht. In al die reuring weet de huishoudster zich goed overeind te houden.
Catastrofes beheersen is haar dagelijkse werk. Bovendien wil ze haar plaatsje onder de zon veilig stellen met een kraampje in aanbouw, om ooit eigen baas te worden. Het is een mooie schets en dwarsdoorsnede van de Braziliaanse klassenmaatschappij. En dat gebracht in de vorm van een denderende komedie. Steractrice en veterane Regina Casé haalt alles uit de kast en vormt het sprankelende middelpunt van deze amusante komedie.
One Day (Egy Nap) de debuutfilm van de Hongaarse regisseuse Zsófia Szilágyi is een film over een dag (36 uur) uit het chaotische leven van een werkende moeder. Anna leidt een hectisch leven. Zij is moeder van drie kinderen, lerares Italiaans en vermoedt dat haar echtgenoot pleegt, nota bene met een vriendin van haar. Dat vermoeden fungeert als een tijdbom in de plot van de film. Het ondergaan van het overbelaste leven van Anna is vermoeiend. Overwerkt en uitgeput als ze is, is dit bepaald geen wervende commercial voor het moederschap.
One Day heeft een sterke documentaire inslag. Szilágyi baseerde haar scenario op brieven van een vriendin waarin het moederschap realistisch wordt beschreven. De regisseuse heeft haar film een echtelijke thriller genoemd. Het is wel degelijk spannend om te ervaren hoe de onverschrokken Anna haar hoofd boven water weet te houden. De overstromende wasbak in haar huis heeft dan ook een metaforische lading. One Day is op alle fronten sterk geacteerd, met een speciale vermelding voor de uitstekende Zsófia Szamosi die Anna vertolkt.
Ulrik van Tongeren