Zo’n online vertoning als het afgelopen Internationaal Filmfestival Rotterdam (IFFR) blijft wennen. Moeilijk om een festivalsfeer te scheppen via een beeldscherm. Opvallend bij het aanschouwen van een aantal films is hoe conventioneel ze gemaakt zijn en een aanzienlijke lengte hebben.
Daarop is de Argentijnse film The Dog Who Wouldn’t Be Quiet (El Perro Que No Calla) van de Argentijnse regisseuse Ana Katz een opvallende uitzondering. Die duurt slechts 73 minuten. Het is een in zwart-wit opgenomen tragikomedie over de hedendaagse staat van de wereld. Sebastian (roepnaam Seba), gespeeld door Daniel Katz en broer van de regisseuse, is een timide dertiger die zijn weg probeert te vinden in de maatschappij. Hij doet dat met vallen en opstaan en met een groot aantal baantjes en verhuizingen. Zijn motto is leven in plaats van overleven.
Het vinden van liefde en geborgenheid, van jong op weg naar middelbare leeftijd, en het verwerken van verdriet komen aan bod. Het wordt overdonderend rustig in beeld gebracht. Best gewaagd om een groot deel van een mensenleven zo kernachtig en puntig te verbeelden. Een leven kan langzaam voorbij gaan, of een snel voorbijgaande schicht zijn. Die tijdsprongen in het leven van Sebastian, én in de film, zijn subliem gemonteerd.
Sebastian is een zorgzaam mens en kan goed luisteren. Hij begiet planten, zorgt voor zieke mensen, en houdt van zijn hond. Hilarisch is het begin van de film wanneer hij zijn hond meeneemt naar het werk, de buren hebben geklaagd over het gejank van het dier. Het is jouw baan of de hond, wordt tegen Sebastian gezegd. Hij kiest uiteraard voor zijn hond. Als het beest later dood gaat, wordt dat gebeuren getoond in tekeningen, Sebastian is namelijk illustrator. Zo kan hij de zwaarte van het leven verwerken.
De film zit vol met inventieve en gewaagde vondsten. De productie ervan duurde enkele jaren, maar liefst vijf verschillende cameramannen werkten eraan mee. Dat is niet te zien, het is een vloeiend en oogstrelend geheel geworden. Het is bovendien een van de weinige films die werkelijk over het leven gaat. Het echte leven wel te verstaan. Er zit een donkere onderstroom in, een visie op wat er nu in de wereld aan de gang is. Een gedeelte van de film is ook tijdens de pandemie opgenomen.
Ergens tegen het einde van de film vindt er een ramp plaats, iets met een meteoriet, of een virus? Mensen proberen met helmen op hun dagelijks leven te hervatten. Als ze ruim een meter boven de grond zijn, kunnen ze niet besmet raken. Dat levert aanstekelijke slap-stick, maar is ook vreemd. The Dog Who Wouldn’t Be Quiet is een absurdistische en unieke film. Er wordt gesuggereerd dat de staat van de wereld nooit zal terugkeren naar hoe het was. Dat wordt enigszins gelogenstraft met het verrassende, en niettemin hoopvolle einde. Deze prachtige film is winnaar van de Big Screen competitie en aangekocht voor roulatie in de Nederlandse bioscopen.
Opmerkelijk is de 27 minuten durende Noorse korte film Manifesto gemaakt door Ane Hjort Guttu. Het is een fictiefilm, gesitueerd op een kunstacademie dat onderdeel uitmaakt van een grote universiteit. Het oogt bedrieglijk als een documentaire. Een buitenstaander interviewt studenten. Deze kunstopleiding fungeert als autonome organisatie met een eigen lesprogramma, planning, evaluatie en toelating. En dat alles in het geheim, het is als het ware een parallelle samenleving.
Online zijn speelt een belangrijke rol. Dit is een tamelijk actueel onderwerp, het is onvermijdelijk dat in de huidige situatie dergelijke initiatieven ontstaan. Jonge mensen willen leven en zich ontplooien. Je moet zodoende inventief zijn om te overleven. Zo is een keuken verboden voor studenten, daarom hebben ze die in een kast gedaan. Ze hebben een rector, maar een schaduwrector dirigeert werkelijk de zaken. Laat dat nou de schoonmaakster zijn. Er zit veel zwarte humor in het filmpje. En er wordt bijna terloops gereflecteerd op de situatie waarin we ons nu bevinden, een stille schreeuw om vrijheid.
Ulrik van Tongeren