De Amerikaanse regisseuse Kelly Reichardt kon op het Internationaal Filmfestival Rotterdam in de loop der jaren gevolgd worden. Van haar grote doorbraak Old Joy (2006) tot en met First Cow (2019). Reichardt debuteerde in 1994 met River of Grass.
Zelf is ze teleurgesteld over de eerste tien jaar van haar loopbaan als filmmaker. Ze is een laatbloeier, maakte Old Joy toen ze midden veertig was. Na die film kwam haar carrière in een stroomversnelling terecht, iedere productie was een enorme sprong voorwaarts. Het werk van de onafhankelijke Reichardt roept herinneringen op aan de vernieuwende films uit de jaren ’60 en ’70.
Old Joy gaat over twee oude vrienden die op een korte kampeervakantie in de bossen van Oregon gaan. Typisch voor Reichardt is het een simpel verhaal waarvoor ze de tijd neemt. Kurt (Will Oldman) is werkloos en staat op het punt om zijn woning uitgezet te worden. Zijn bezittingen heeft hij al in een busje geladen. Mark (Daniel London) bevindt zich op de rand van het vaderschap, hij heeft veel verantwoordelijkheden.
Tijdens deze trip kunnen beide mannen van in de dertig de stand van hun levens naast elkaar leggen, om uiteindelijk te ervaren hoe ze uit elkaar gegroeid zijn. De reis die ze ondernemen gaat eerst met de auto richting Cascade Mountains, ten oosten van Portland. Daarna gaan ze te voet verder naar hun einddoel, een bron in de bergen.
Bij een dergelijke tocht kan Reichardt haar oog voor het landschap botvieren, er is niemand op deze aardbol die zo fraai landschappen in de cameralens weet te vangen. Het landschap vormt een integraal deel van de verhalen die ze vertelt. Reichardt heeft het drama klein en summier gehouden, er zijn geen meningsverschillen of rekeningen te vereffenen tussen beide mannen.
Kurt is een soort hippie met een lading filosofische bespiegelingen en wil verbinding tot stand brengen. Mark is serieus en zwijgzaam, voelt zich aan zijn lichaamstaal te zien ongemakkelijk. Daar wringt wat, en dan helpt mijmeren over de goede oude tijd niet echt. De stille wanhoop van de personages is hartverscheurend.
Reichardt heeft slechts 76 minuten nodig om haar delicate, sfeervolle overpeinzing over de vergankelijkheid van de tijd te vertellen. Twee jaar later maakte ze Wendy and Lucy, ook al zo’n bedrieglijk simpele film, maar toch evenzeer beladen met ongemakkelijke gevoelens. Hier gaat het over een jonge vrouw die aan het begin van de film haar hond Lucy kwijt raakt. De rest van de film behelst haar zoektocht naar de hond.
Old Joy en Wendy and Lucy zou je bijna een tweeluik over de donkere kanten van de Amerikaanse samenleving kunnen noemen. De stille wanhoop hebben ze in ieder geval gemeen. Daarna maakte Reichardt iets totaal anders met de revisionistische western Meek’s Cutoff (2010), gevolgd door de eco-thriller Night Moves (2013) en de verkapte western Certain Women (2016). Haar nieuwste film First Cow (2019), alweer een western, belooft veel goeds.
Filmmuseum Eye in Amsterdam gaat deze film in de reeks Previously Unreleased uitbrengen, maar zijn de bioscopen open op 17 juni?
Ulrik van Tongeren