Het jaarlijkse Eye festival van de niet in de Nederlandse bioscopen uitgebrachte films levert altijd wel een paar juweeltjes op. Deze editie vertoont First Cow (2019) van de Amerikaanse regisseuse Kelly Reichardt, het nieuwste meesterwerkje van deze belangrijke onafhankelijke filmmaker.
De film is een tragikomische western gesitueerd in 1820 in Oregon, gelegen in het noordwesten van de Verenigde Staten. Het is een geschiedenisles over het ontstaan van Amerika, de wortels van het kapitalisme worden ontleed. Getoond wordt een gezelschap van scharrelaars dat probeert te overleven in een wereld waar geweld altijd om de hoek loert.
First Cow heeft een verrassende proloog die zich in het heden afspeelt en waarin een wandelaarster met haar hond stuit op skeletten in een bos. Een megatanker vaart in een rivier. Naadloos springt de film tweehonderd jaar terug in de tijd naar hetzelfde bos, waar we een morsige man paddenstoelen zien verzamelen. Cookie (John Magaro) is kok voor een stel ruwe jagers.
Wanneer Cookie de Chinese immigrant King Lu ontmoet, die op de vlucht is omdat hij een Russische bandiet heeft gedood, ontstaat er een vriendschap tussen beiden. Ze betrekken een hutje waar ze hun manier om rijk te worden plannen. De sleutel tot het fortuin is de eerste koe die in Oregon geïmporteerd wordt.
Cookie en King Lu melken de koe illegaal in de nacht. Met de melk maakt Cookie een soort oliebollen die een gewilde traktatie vormen voor de ruwe lui die de jagersgemeenschap frequenteren. De onverwachte suspense is of de mannen ontmaskerd zullen worden. De grootgrondbezitter van wie die koe is, gespeeld door een hilarisch arrogante Toby Young, zal toch niet blij zijn met deze diefstal.
Dit is een tamelijk simpel verhaal, bijna minimalistisch verteld. De regisseuse neemt de tijd om de excentrieke personages te schetsen. Het is een grandioze blik op het landschap, hier de bossen van Oregon, waar Reichardt befaamd om is. Cameraman Chris Blauvelt leverde puik werk. De authenticiteit druipt zoals altijd bij deze regisseuse van het beeld. Van de geschakeerde bosbodem tot de kostumering van de personages, het is alsof we een tijdreis ondernemen naar 1820.
Reichardt maakt altijd films over buitenstaanders die het idee hebben dat het leven elders beter is. Wendy uit Wendy and Lucy wil naar Alaska, Cookie zou een hotel in San Francisco willen uitbaten, de boeren in Meek’s Cutoff maken een barre tocht in de woestijn van Oregon op weg naar hun Utopia. First Cow bevat grote thema’s, zoals het ontstaan van een natie, maar wat vooral beklijft is de warme vriendschap tussen Cookie en King Lu. Deze vriendschap refereert aan de eerste belangrijke film van Reichardt, Old Joy uit 2006. Die film vindt tevens grotendeels in de imposante bossen van Oregon plaats.
Ulrik van Tongeren