Un Monde het Waalse drama van de debuterende Laura Wandel is bloedstollend en hartverscheurend. De film gesitueerd in en rond een lagere school, is als oorlogsfilm geënsceneerd. Het gaat over een broer en zus die proberen te overleven. Het schoolplein is de hel op aarde.
Un Monde is gemaakt vanuit het standpunt van de zevenjarige Nora (Maya Vanderbeque) als haar eerste jaar op de basisschool begint. De camera is op het niveau van het meisje. Daar torenen de pestkoppen en het onderwijzend personeel dreigend boven uit. De fysieke lichamen worden zodoende bijna abstracties. De pestkoppen zijn meedogenloos. Leerkrachten zijn onverschillig, op het bijna sadistische af. Het geraas in de schoolgangen doet pijn aan de oren. Nooit werd een schoolleven zo intens en diabolisch verbeeld.
Daarna doet ze hetzelfde bij haar iets oudere broer, maar hij wil dat niet. De associatie tussen beiden zou de pestkoppen alleen maar aanvuren, moet de gedachte van Abel zijn. Later is Nora moedig en komt ze op voor haar oudere broer Abel (Gunter Duret), die gepest wordt door een groepje oudere leerlingen. De film tekent de morele dilemma’s van Nora. Ze staat alleen, maar moet ze hulp zoeken bij volwassenen?
Zal dat de situatie niet verergeren? Het gaat van kwaad naar erger, de botsingen worden gaandeweg meer fysiek. Dat wordt briljant geïllustreerd in de scene waar Nora blindemannetje speelt met haar maatjes van dat moment. Tollend met haar blinddoek op, wordt ze onder de voet gelopen door voetballende jongens. Tegelijkertijd zien we hoe in de achtergrond van het beeld broer Abel in een vuilcontainer wordt opgesloten door het ploegje pestkoppen.
Wandel heeft haar camera dicht op Nora gezet zodat we de angst, vertwijfeling en soms op schaarse momenten haar vreugde kunnen ondergaan. Ze is met haar zeven jaar nog niet in staat om haar emoties te verbergen. Dat maakt haar kwetsbaar voor de brute krachten die daar oog voor hebben. Overdonderend is de vertolking van Vanderbeque zeer zeker.
Un Monde poneert de stelling dat de dagelijkse wreedheid een voorbereiding is op het harde leven wat later in het verschiet ligt voor de kinderen. Volwassen worden is het recht van de sterkste, zoals dat door Darwin beschreven wordt. De school is geen koesterend instituut. Daarom evolueert de zachtmoedige Abel van getreiterde naar treiteraar, het leidt onvermijdelijk naar het huiveringwekkende einde.
Ulrik van Tongeren