The Cathedral is een pakkend Amerikaanse familiedrama waarin de grote gebeurtenissen buiten beeld plaatsvinden. Footnote is een documentaire en een intrigerend portret van Chicago tijdens de pandemie.

Met The Cathedral laat de Amerikaanse regisseur Ricky D’Ambrose er geen twijfel over bestaan dat het een autobiografische blik op zijn jeugd is. Het handelt over de opkomst en ondergang van een katholieke Amerikaanse middenklasse familie. De regisseur heeft een nogal afstandelijk portret van de familie gemaakt, het
verscheurende drama gist onder de oppervlakte. Alleen tijdens de familiebijeenkomsten spuiten de conflicten naar buiten.

De film is gesitueerd tijden de tachtiger en negentiger jaren van de vorige eeuw. Nieuwsbeelden van o.a. de oorlog in Libië, de begrafenis van Ronald Reagan en Operatie Desert storm, zijn in de film geplaatst als een anker. De eerste 17 levensjaren van Jesse worden hier ontvouwen, zonder twijfel is dit personage gebaseerd op D’Ambrose zelf. De twee jonge acteurs die hem spelen tonen vrijwel geen emotie, hebben weinig dialoog, terwijl er verschrikkelijke dingen om Jesse heen gebeuren.

Uiteindelijk gaat de film over de tekortkomingen van de ouders. De vader van Jesse is eigenlijk de echte hoofdpersoon, hij wordt vertolkt door de fenomenale Brian d’Arcy James. Het levensmotto van de sardonische Richard is ‘Je kan niemand vertrouwen.’ Voorts geeft een vrouwelijke vertelstem een zakelijke opsomming van de familiebanden en conflicten. Dit is nogal wat, huwelijken, scheidingen, familieleden die door de rest geïsoleerd worden, en in eenzaamheid sterven. In rustige weloverwogen beelden met grote aandacht voor treffende details, geeft D’Ambrose met zijn methode om drama buiten beeld te houden de film onvermoede kracht.

The Cathedral is ongewoon en lichtelijk subversief. Het doet denken aan het tegendraadse en humorvolle werk van iemand als Todd Solond, de regisseur van Happiness. Ook Larry Clark met zijn ‘coming of age’ films als Kids heeft raakpunten met de debuutfilm van Ricky D’Ambrose. De film voelt als een therapie. Zou de regisseur de demonen van zijn jeugd verslagen hebben?

Footnote van Zhengfan Yang is een documentaire die in 2020 tijdens de pandemie in Chicago werd gemaakt. Met de telelens vanuit zijn raam geschoten zien we een verlaten park, de altijd drukke autoweg, het lege strand en de flats tegenover waar Yang woont. Op de geluidsband staan opnamen van de politiezender waar de communicatie tussen het regelcentrum en de agenten wordt gevoerd. Soms zijn de berichten zo spannend dat we ons in een thriller wanen. Er is veel geweld op de straten van Chicago.

Covid wordt nauwelijks genoemd in het contact tussen de politiemannen. De stad wordt gekweld door eenzaamheid, depressie, dakloos zijn en vuurwapengeweld. Er is een fraaie koppeling tussen beeld en geluid. Yang koppelt het beeld van een sereen park aan de geluidsband met meldingen van de Black Lives Matter demonstratie, en aan een soort tegendemonstratie van Aziaten die zich ook gediscrimineerd voelen. Er zijn veel meldingen van racistisch getier.

Alledaags is het lot van de daklozen en de verwarde ouderen die over de straten in Chicago zwerven. In de slipstream van Black Lives Matters waren er geluiden in de Verenigde Staten om de politie af te schaffen. Maar wie moet zich dan bekommeren om de verschoppelingen van de samenleving? Niet alle politiemannen zijn hulpvaardig, zoals een agent die na meerdere meldingen van huiselijk geweld de om hulp zoekende vrouw verder negeert.

International Film Festival Rotterdam tot 6 februari online.

Ulrik van Tongeren