Een hele wereld betrappen in een amateur film van slechts drie minuten. In 1938 deed de Pools-Amerikaanse zakenman David Kurtz dat met zijn 16mm filmcamera op een plein in Polen in het Joodse plaatsje Nasielsk. Vlak bij de grens met de Oekraïne. De Nederlandse filmmaakster en schrijfster Bianca Stigter heeft in haar debuut documentaire de drie minuten verlengd tot een zeventig minuten durende documentaire. Stigter toont de gekleurde beelden op verschillende manieren: ze gebruikt slow-motion en zet de beelden stil. Zodoende kan geanalyseerd worden wat we zien. Het is geen straf om de film vele keren te beleven, de herhaling maakt het alleen maar fascinerender.

We zien lachende gezichten van kinderen en volwassenen. Misschien is het de eerste keer dat ze een camera zien. De wetenschap dat vrijwel iedereen een jaar later naar het concentratiekamp Treblinka vervoerd zou worden maakt het diep tragisch. Op de geluidsband van de documentaire is Maurice Chandler, de enige overlevende van dat plein te horen. Hij vertelt smakelijk over zijn jeugd op het plein en over de knopenfabriek en de winkels die daar gevestigd zijn. Er is ook een beeld van mensen die de synagoge verlaten. De geschoten beelden werden terug gevonden in Florida door Glenn Kurtz de kleinzoon van David, die het boek 3 Minutes In Poland schreef. Hij is ook te horen in de documentaire.

Stigter is als een detective aan het werk gegaan. De kleur rood is nog te zien omdat dat als laatste vervaagt. Over een naambord van een winkel heeft ze zelfs wetenschappelijke hulp ingeroepen. Waarom dragen jongens allemaal verschillende petten? En de lichtval in de film doet vermoeden dat de film om elf uur s’ochtends werd opgenomen. De namen bij de gezichten zoeken is een hels karwei. Op Chandler na werd vrijwel niemand geïdentificeerd. Ondanks dat er geen namen bij de gezichten zijn, achtervolgen deze ons toch. Het meisje met de vlechten loopt enthousiast mee met de camera. De menigte golft vreugdevol mee met de filmmaker.

Een collage van de gezichten van de verdwenen mensen is tegen het eind te zien zijn. De verbleekte film vangt een verdwenen wereld, brengt de getoonde mensen voor dat korte moment glorieus tot leven. De wetenschap dat ze vermoord werden tijdens de Holocaust doet pijn. De vertelstem van Helena Bonham Carter is prachtig en vitaal voor de beleving van de documentaire.

Three Minutes – A lenghtening vanaf 7 april in de bioscopen.

Ulrik van Tongeren

Abonneer
Laat het weten als er

*

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties