Amsterdam is een mix van schelmenkomedie en sociaal drama. Het complexe verhaal wordt ondersteund door fantastische acteurs.
David O. Russell is als regisseur tamelijk onvoorspelbaar. Amsterdam, zijn nieuwste film, is Russell ten voeten uit. Het is een schelmenkomedie en tevens een sociaal drama. In 2013 maakte hij al de schelmenkomedie American Hustle, die in thematiek en uitwerking vergelijkbaar is met Amsterdam. Het zijn films die alle kanten uit schieten. Anarchistisch plezier levert dat op, maar ook frustratie. Dit past bij de verhalen van oplichting en bedrog die Russell opdient.
Amsterdam heeft een labyrintisch plot, die voor een belangrijk deel moeilijk te volgen is. Burt Berendsen (Christian Bale) is een dokter die gespecialiseerd is in het oplappen van veteranen uit de Eerste Wereldoorlog, hijzelf is ook ernstig verminkt door die oorlog. Het is een film over gewonde mensen en een verhulde aanklacht tegen oorlog. Amsterdam manifesteert zich echter als een komedie, met slapstick momenten. Een bizar moordmysterie over een vermoorde senator is de hoofdlijn van het verhaal. De film slaat allerlei onverwachte zijpaden in, dat maakt het amusant maar ook vermoeiend.
Berendsen vormt een detective trio met ex-soldaat Harold (John David Washington) en Valerie (Margot Robbie). Robert De Niro speelt een generaal die gemanipuleerd dreigt te worden door duistere krachten. Amsterdam is gesitueerd in 1933, het opkomend fascisme wordt weinig subtiel gesuggereerd. De film is gebaseerd op ware feiten, evenals American Hustle. Russell heeft een sociaal bewustzijn, iets wat zeldzaam is voor een Hollywood regisseur. De wonderlijke combinatie van een soort slapstick komedie en sociale aanklacht maakt het curieus.
De eminente cast wordt aangevoerd door Bale, John David Washington, Robbie en De Niro, Taylor Swift, Michael Shannon, Chris Rock, Anya Taylor-Young en nog veel meer acteurs mogen opdraven. We missen alleen Jennifer Lawrence die in drie films van Russell speelde. De regisseur staat bekend als een moeilijk mens, maar hij weet altijd fantastische vertolkingen aan zijn acteurs te ontlokken. Christian Bale, die ook drie films met hem maakte, vertolkt de vreemde Berendsen subliem. Zijn perverse drugsverslaving wordt breed uitgemeten maar zijn personage moet ondraaglijke pijn dempen.
In Silver Linings Playbook (2012) zet Russell twee personages neer (gespeeld door Bradley Cooper en Jennifer Lawrence), met ernstige psychische problemen. Ook hun pijn wordt aangrijpend tastbaar gemaakt. Hoe serieus de film ook is, er zit onweerstaanbare humor in. Dat zegt iets over David O. Russell.
Amsterdam (Walt Disney) vanaf 27 oktober in de bioscopen.
Ulrik van Tongeren