Opgroeien als adolescent in het New York van begin jaren tachtig valt niet mee.
James Gray die de afgelopen jaren epische films als The Immigrant en The Lost City of Z regisseerde, is met Armageddon Time teruggegaan naar het kleine persoonlijk drama waar hij in uitblonk. Het is een autobiografische terugblik op de tijd toen hij twaalf was. Paul Graff is het alter ego van de regisseur. De film beschrijft zijn beklemmende schoolleven en de warme vriendschap met de zwarte jongen Yaylin. Het uitzinnige familieleven van de joodse Graff familie wordt tevens getoond.
Paul, gespeeld door Banks Repeta, wordt getergd door een bullebak van een leraar op zijn openbare school. Hij wordt ook gepest. Paul zou blij moeten dat zijn ouders hem naar een eliteschool laten gaan. Maar hij verliest dan zijn vriend Yaylin uit het oog. Op zijn deftige nieuwe school moet hij de vriendschap met de zwarte jongen verzwijgen. Hij durft ook niet op te komen voor zijn vriend. Die lafheid wordt Paul aangewreven door zijn geliefde grootvader Aaron, gespeeld door de magistrale Anthony Hopkins.
Armageddon speelt zich af in 1980 in de wijk Queens, New York. Dat is het moment waarop de baarlijke duivel Ronald Reagan gekozen dreigt te worden tot president. Het was de bedoeling van Gray om geen nostalgisch beeld van die tijd te geven. Het is een film die hete hangijzers als racisme en antisemitisme aan de kaak stelt. Dat wordt op een omfloerste manier gedaan. Misschien is het eerder klassenjustitie nadat Paul en Yaylin opgepakt worden voor diefstal. De witte Paul krijgt een veel betere behandeling van de politie dan zijn vriend Yaylin. Zijn vader zegt: ‘het leven is niet eerlijk, maar jij hoort tot de elite’.
Regisseur Gray heeft na al die jaren nog last van schuldgevoelens over het feit dat hij beter behandeld werd dan zijn zwarte kameraad. Tevens pakt Gray de leugen van de Amerikaanse Droom en het falen van gelijke kansen voor iedereen aan. Uiteindelijk leidt dit politieke betoog tot een botsing met de intimiteit van het familieverhaal. Laat nu dat familiegebeuren de mooiste scenes opleveren. Anne Hathaway als tobberige moeder is een genot om naar te kijken. De scenes van opa Aaron met zijn kleinkind Paul, die hij waanzinnig verwent, zijn gevoelig en hartverscheurend. En natuurlijk, als de gehele familie aan tafel zit, wordt dat een dolle sarcastische boel. De tafelscene is een technisch hoogstandje. Alles groots door cameraman Darius Khondji in beeld gebracht, het donkere palet van de film is prachtig.
Armageddon Time (Universal International Pictures) nu in de bioscopen.
Ulrik van Tongeren