Paved Paradise is een ludiek opgezette documentaire over de natuurinclusieve landbouw.
Het zesde massale uitsterven van planten en dieren komt eraan volgens de documentaire Paved Paradise. Filmmaker Karsten de Vreugd en bioloog Hidde Boersma praten met wetenschappers over één oplossing, een nieuwe manier van landbouwbedrijven. Dat zou natuurinclusieve landbouw moeten worden. Met de zogenaamde landsparing aanpak zou dat gestalte krijgen. Hierbij wordt voedselproductie geconcentreerd op de meest vruchtbare grond en wordt de rest van het land aan de natuur terug gegeven.
Voorvechters van dit concept zien het groot. Met deze herbestemming kunnen in meer dan de helft van Europa natuurreservaten gecreëerd worden. Biologische landbouw is uit den boze omdat deze meer land nodig heeft voor een hogere opbrengst. Eigenlijk wordt er gepleit voor een intensievere landbouw met oog voor de natuur. De makers van Paved Paradise hebben niet de huidige onteigening van de boeren in Nederland meegenomen in hun verhaal. Dat vrijkomende land gaat zeker terug gegeven worden aan moeder Natuur?
Karsten en Hidde hebben hun documentaire ludiek gemaakt met veel ruimte voor humor. Dat maakt het tot een verfrissend werk. Columnist van The Guardian George Monbiot doet dienst als een spreekstalmeester van de film. Deze politieke commentator is niet genuanceerd maar fundamentalistisch. Volgens hem moeten we echt van de landbouw af. Ons voedsel moet met behulp van bacteriën gemaakt worden. Er wordt al ingezet op meer industrieel voedsel met het groeiende aanbod van vega-etenswaren in de schappen van de supermarkt. Vlees moet uit ons dieet verdwijnen?
Drie boeren krijgen het woord: de biologische boer, de intensieve boer en een glastuinbouwer. Jammer dat dit segment niet uitgediept wordt. We hebben het tenslotte over boeren die ons met hun voedsel al duizenden jaren in leven houden. Het gaat hier voornamelijk om een pleidooi voor biodiversiteit. Wie is daar tegen? In hun wereldwijde zoektocht naar de meest duurzame voedselproductie gaan Karsten en Hidde naar het tropische Costa Rica, dat een paradijs van biodiversiteit zou zijn. Ze spreken met de voormalige minister van energie en milieu.
Hij zou er mede voor gezorgd hebben dat het natuuroppervlak in veertig jaar is verdubbeld door de vergaande intensivering van de landbouw. Het woord ontbossing valt. De wereldwijde ontbossing die aan de gang is, wordt grotendeels veroorzaakt door de massale kap van bossen, ook in Nederland. Dat hout wordt opgestookt in biomassa energiecentrales, die klimaatvriendelijk zouden zijn. De houtkap zorgt voor vernietiging van ecosystemen en dus van de biodiversiteit. Deze problematiek wordt overigens niet genoemd in de documentaire. Natuurinclusieve landbouw is een prachtig concept, maar lijkt helaas meer utopisch dan praktisch te zijn.
Paved Paradise (Amstelfilm) vanaf 6 april in de bioscopen.
Ulrik van Tongeren