Beau Is Afraid is een koortsige nachtmerrie in de vorm van een psychologische horrorfilm, met een weergaloze Joaquim Phoenix in de hoofdrol.
Ari Aster maakte met zijn eerste twee films (Hereditray, Middsomar) nog redelijk conventionele horrorfilms met een erg scherp randje. Met zijn nieuwste Beau Is Afraid betreedt hij vermetel terrein. Joaquim Phoenix speelt Beau als een neurotische man die geplaagd wordt door talrijke angstaanvallen en paranoia. Een dergelijk personage werd al onnavolgbaar gespeeld door Nicolas Cage in Matchstick Men. Phoenix doet er een schepje bovenop in intensiteit. Als een gewond dier beweegt hij zich door de film, elk moment kan de draad die alles bij elkaar houdt breken.
De hoofdlijn van de film is de reis van Beau naar het ouderlijk huis voor de verjaardag van zijn moeder Mona. Hij heeft een verstikkende relatie met haar. Veel van zijn neuroses moeten aan Mona te danken zijn. In deze losgeslagen werkelijkheid is het voor Beau een hele opgave om uit zijn appartement de straat te bereiken en over te steken om een boodschap te doen. De naargeestige buurt waar hij woont telt talloze daklozen en er is een naakte psychopaat die mensen neersteekt. De heftige realiteit op straat lijkt fantasie. Maar in YouTube video’s is te zien dat steden als Los Angeles en San Francisco zich in een dystopische werkelijkheid aan het ontrollen zijn.
Het briljante begin van Beau Is Afraid kent hoogtepunten zoals wanneer Beau zichzelf per ongeluk buitensluit en door de ramen ziet hoe de buren zijn woning slopen. Er is een buurman die de hele nacht briefjes onder de deur schuift om te klagen over overlast, zodat Beau nooit rust krijgt. Onderweg slaat de vertelling talrijke krankzinnige zijwegen in. Na een angstwekkend ongeluk belandt Beau bij een overdreven vriendelijk, luguber koppel die hem wel even gaan genezen. Ze hebben een dreigende buurman die Beau de hals wil doorsnijden, althans dat denkt hij. Overal lonkt de ondergang.
Daarna wordt de grens tussen realiteit en droom steeds waziger en luguberder. De absurditeit van wat daarna komt, herinnert aan de samenwerking tussen Spike Jonze en Charlie Kaufman in films als Being John Malkovich en Adaptation.
Beau Is Afraid stelt met een duur van drie uur het geduld van de kijker op de proef. Eigenlijk wil je daarna naar de bioscoop terugrennen om de dingen die je gemist hebt in te halen. Er speelt immers een hele wereld op de achtergrond, met graffiti, raadselachtige teksten, objecten en grappen. De griezelig realistische poppenhuizen in Hereditary waren een generale repetitie voor Beau is Afraid. En ondanks de niet te bevatten ellende, is de film erg grappig. De film mag dan grotendeels op de schouders van Phoenix rusten. Sterke acteurs als Nathan Lane, Amy Ryan (het behulpzame koppel), de legendarische theateractrice Patti LuPone (moeder Mona) en een grandioze Parker Posey, tegen het eind, geven hem een fantastische ondersteuning.
Beau Is Afraid (The Searchers) nu in de bioscoop.
Ulrik van Tongeren