Napoleon van Ridley Scott is net niet de definitieve film versie over het leven van de kleine keizer geworden.
Scott werkt in vele genres, maar zijn liefde voor historische epossen lijken zijn grote liefde te zijn. Napoleon is een epos (heldendicht) over de grote leider Napoleon Bonaparte, en bedoeld als zijn grote meesterwerk om een imposante carrière te beëindigen Maar nee, hij is op dit moment bezig met de opnamen van Gladiator 2 en een handvol andere projecten. Hoe houdt Ridley Scott, die bijna 86 is, het vol om zoveel films en series te regisseren en produceren? Zijn onwaarschijnlijke gedrevenheid zal een mysterie blijven. Ook blijft hij het meesterschap van zijn vroege meesterwerken Alien (1979) en Blade Runner (1982) fanatiek najagen.
Napoleon, gespeeld door een sublieme, Joaquin Phoenix, wordt hier neergezet als een snuivende bruut, een houwdegen die van eten en ruwe seks houdt. Er zitten flarden in de film van de geniale strateeg die op het slagveld wist te improviseren en te delegeren. Dit is niet een traditionele biopic, met reuzenstappen gaan we door zijn leven. Napoleon kenners steigeren bij deze simplistische portrettering van hem. Maar de gedreven Ridley Scott gooit alles in de strijd om een meeslepend spektakel te ensceneren, en moet dat in 157 minuten doen. Er schijnt een versie van 4 uur te zijn, Scott heeft vele films in directors cut. Hij hunkert naar perfecte versies van zijn films.
Er zijn twee hoofdverhalen: Keizer Napoleon en zijn obsessieve relatie met zijn keizerin Josephine, en de veldslagen. Er is voor gewaakt om er geen zware, logge vertelling van te maken, een euvel wat de meeste historische epossen van de regisseur hebben. De liefdesrelatie tussen Napoleon en zijn lieftallige Josephine (Vanessa Kirby) is vol schalkse humor, sprankelend voor het doen van de enigszins stijve Scott. Zoals te verwachten zijn de veldslagen indrukwekkend in elkaar gezet. Vooral Waterloo, met een groot aantal soldaten te paard, is weergaloos knap geënsceneerd. Ook het gebruik van praktische effecten zorgt voor een realistischere veldslag, in tegenstelling tot de tegenwoordig dominante digitale toverdoos.
Een film over Napoleon met een meer politiek-sociale invalshoek zou inhoudelijk interessanter zijn. Trouwens, Napoleon was meer dan een botte houwdegen, hij was staatsman en wetgever. Hij voerde in 1804 een burgerlijk wetboek in, de Code Napoleon, die veel invloed heeft gehad op het internationaal recht en de rechtspraak. Vier juristen schreven schreven het, Napoleon had grote invloed op dit wetboek. Dat er volgens historici veel historische onjuistheden in de film zitten is voor deze fictie niet zo erg. Napoleon is uiterst onderhoudend en fraai gefilmd, met wat te veel monochroom. Het weg filteren van kleur is een dogma voor de historische films van Ridley Scott. Het valt te begrijpen dat Napoleon een obsessie was voor Stanley Kubrick, helaas werd zijn versie nooit gemaakt.
Napoleon (Universal Pictures International) nu in de bioscopen.
Ulrik van Tongeren