Monster is alweer een aangrijpend verhaal van meesterverteller Kore-eda.
De Japanse regisseur Hirokazu Kore-eda maakt humanistische portretten van de Japanse samenleving. Het zijn warme films, die balanceren op het randje van sentimentaliteit. Toch maar een zakdoek meenemen. Zijn nieuwste film Monster zit in het spoor van Shoplifters (2018) en Broker (2022), beide films gaan over verloren kinderen, hunkerend naar een gezin. De 11-jarige Minota leeft met zijn alleenstaande moeder Saori in een dorp ver buiten de grote stad. hij heeft dus een ouder om zich aan vast te klampen, maar de jongen uit zich in opstandig gedrag. Op school wordt hij op zijn gezicht geslagen, varkensbrein en monster genoemd door een leraar. De roerige schoolklas is zoals die nooit vertoond werd in een Japanse film, dit moet de rauwste film van de fijngevoelige Kore-eda zijn.
Het is een complexe film die geraffineerd simpel verteld wordt. Met behulp van drie perspectieven kan de toeschouwer achter de ‘waarheid’ komen. Vanuit de belevingswereld van Minato’s moeder, daarna door de ogen van de leraar en afsluitend de beleving van Minato. Meesterlijk is het begin waarin de moeder verhaal komt halen voor de mishandeling van haar zoon en dat dag op dag. Het is bijna droogkomisch om te zien hoe onderdanig en beleeft het schoolpersoneel de moeder tegemoet treedt. Schaamte? Door de ogen van de meester gezien is de vraag, hoe hij orde moet houden in een totaal losgeslagen klas? Wanneer hij ontslagen wordt voor de mishandeling van Minato, waart hij evengoed als een geest door de school.
In het derde deel zien we hoe Minato voor zichzelf een paradijs creëert in de wilde natuur buiten het dorp, eerst alleen, later met een vriendje die een vijand was. In een afgedankte treinwagon maakt hij zijn versie van het klassieke verhaal ‘Lord of the Flies’ waar. Dit fragment roept ook herinneringen op aan Dodes’kad-en (1970) van Akira Kurosawa. Wat is mooier voor een jongen dan treintje spelen in een echte trein? Van sereniteit naar chaos tekent het laatste deel, een moesson zorgt voor chaos. De film begon trouwens met een brand in een hoerenkast, door het raam gezien door moeder en zoon. Het aangrijpende verhaal zit ingeklemd tussen vuur en water.
Maatschappelijke kwesties stipt Kore-eda subtiel aan, hier is de school en in Shoplifters het bestaan van een bijna dakloze familie. Maar er is niemand die de wereld en soms de lijdensweg, van kinderen zo aangrijpend en tastbaar kan verbeelden als Kore-eda. Met zoveel nuances en gevoel. Saori, de moeder van Minato verdwijnt na het eerste deel bijna geheel uit Monster. De formidabele actrice Sakuro Ando, tevens briljant in Shoplifters, in de rol van moeder, blijft nog lang nazinderen in het hoofd van de kijker. Volwassenen zijn niet altijd monsters. De kinderen zijn ook fantastisch in Monster.
Monster (September Film) nu in de bioscopen.
Ulrik van Tongeren