Een film van de Griekse regisseur Yorgos Lanthimos is altijd apart, ontregelend en trekt zich niets aan van sociale conventies. Sinds 2006 met Dogtooth zet hij de filmwereld op stelten. Hij maakte daarna Alps, The Lobster, The Killing of a Sacred Deer en The Favourite. Je zou Poor Things de apotheose van zijn carrière kunnen noemen, alle vorige films waren een voorstudie van zijn nieuwste. Hij experimenteert met beeldtaal en spreektaal. Bij zijn beeldtaal hoort het gebruik van de groothoeklens, een dergelijke lens propt zoveel mogelijk informatie in het beeld, daarbij vindt vervorming plaats. Wat betreft het spreken van zijn personages, ze doen dat schijnbaar emotieloos en dan hebben we het nog niet eens gehad over zijn verhalen, die behoorlijk cryptisch, amoreel en onbegrijpelijk zijn.
Wat is de plot van Poor Things? Een dokter, gespeeld door Willem Dafoe, vindt een verdronken jonge vrouw die zwanger is. Dr Godwin, roepnaam God, zet de hersenen van de baby in het hoofd van de vrouw, en wekt haar tot leven. Bella heet ze, en wordt gespeeld door Emma Stone. Dit doet erg denken aan het klassieke verhaal van Dr Frankenstein. Poor Things heeft een zweem van horrorfilm, maar is in de eerste plaats een zwarte komedie. Het allerbelangrijkste van de film is de transformatie van Bella, en haar verwondering over de wonderbaarlijke wereld waarin ze ontwaakt. Lanthimos heeft voor het witte doek een wonderlijke mengeling van Victoriaans en futurisme gecreëerd. Er is zodoende een vreemde mix van fantasie en realisme ontstaan.
De film begint in glorieus zwart-wit. We zien hoe Bella zich onbeholpen, bijna spastisch, beweegt. Cameraman Robbie Ryan heeft nog extremere groothoeklenzen ingezet die het beeld nog meer vervormen dan gebruikelijk is bij Lanthimos. Bella, gespeeld door de fabuleuze Emma Stone, is een kind gevangen in het lichaam van een volwassene. Ook haar spreken is kinderlijk, ongeremd als een kind. Gaandeweg zien we haar veranderen in een jonge vrouw, die steeds meer de onbeholpenheid kwijt raakt. Om te eindigen als een zelfbewuste vrouw, dat wel of niet feministisch is. Men kan naar hartenlust grasduinen naar symbolen en metaforen, feit is dat Poor Things een zeldzaam meeslepende en grappige, film is. En nog steeds a la Lanthimos onbegrijpelijk is.
Bella gaat op een boottocht van Lissabon naar Alexandria met de charmeur Duncan, vertolkt door Mark Ruffalo. Deze doorgaans prima acteur lijkt verdwaald in de verkeerde film. Of zou dat juist de bedoeling geweest zijn van de sardonische Lanthimos? Poor Things is een verbluffend visueel spektakel. Met de gotische bouwstijlen, die niet als bestaande steden herkenbaar zijn. De prachtige onheilszwangere hemelse luchten zijn niet in de computer ontstaan, maar het zijn schilderingen, zogenaamde ‘matte paintings.’ Het water van de zee, is geen echt water, maar ook een visuele illusie. Deze kunstmatige wereld golft van leven en spat van het doek. Emma Stone speelde al in The Favourite van Lanthimos, maar deze rol is van een bijna niet te vatten intensiteit. Er valt een boek te schrijven over haar vertolking in PoorThings evenals over de uitzinnige kostuums die ze in de film draagt.
Poor Things (Walt Disney) nu in de bioscopen.
Ulrik van Tongeren