Door Hans Beerends
Vanaf het moment van dekolonisatie in de jaren zestig nam het aantal toeristen naar de voormalige koloniën, nu onderdeel van wat we de derde wereld noemen, drastisch toe. Ontwikkelingswerkers en derdewereldactivisten stonden daar ambivalent tegenover. Toeristen joegen de prijzen ter plekke omhoog, ze profiteerden van de armoede en gezien hun “westerse” rijkdom kwamen ze gewild of ongewild in een elitaire positie ten opzichte van de arme bevolking. Aan de andere kant leverde het ook inkomsten op voor de lokale bevolking en bovendien waren er steeds meer toeristen die geconfronteerd met deze armoede, hieraan iets wilden doen. Ze sloten zich aan bij bestaande ontwikkelingsprojecten of startten zelf een project en thuisgekomen spoorden ze familie, kennissen, vrienden en uiteindelijk iedereen aan om een project financieel te steunen. In tweede instantie werd ook de Nederlandse regering gevraagd c.q. geëist om meer geld vrij te maken voor arme landen. Twijfel, cynisme en ambivalentie bij derde wereldactivisten veranderde in ‘voordeel van de twijfel’ overgaand in enthousiasme en aanmoediging tot het ondersteunen van ontwikkelingsprojecten. Dit soort projecten ondersteunt – hoe klein ook – de strijd tegen armoede maar minstens zo belangrijk; ze versterken een politiek draagvlak die het beleid van politieke partijen en organisaties uit het maatschappelijk middenveld ondersteunt. Naarmate het aantal particuliere projecten toenam, ontstond de behoefte om onderling te discussiëren over effecten en ‘politieke’ risico’s bij het steunen en opzetten van projecten. Op de jaarlijkse bijeenkomst van particuliere projecten ontmoet men elkaar, luistert men naar sprekers en moedigt men elkaar aan.
Verleden jaar was ik als gast en spreker op de jaarlijkse bijeenkomst en ik werd geïnspireerd door het enthousiasme en de werklust van al die vrijwilligers. Een van de vrijwilligers met wie ik intensief sprak was Ruud Snoeker voorzitter van de Stichting Ondersteuning Positieve Acties. Dat gesprek beperkte zich niet tot die dag maar kreeg enkele malen een vervolg in mijn stamcafé in Amsterdam. Ruud vertelde mij hoe zijn project in 2008 begon toen twee reizigers t.w. Fabienne Kozel en Hans Zwiggelaar samen met dorpsbewoners een toeristenlodge bouwden aan het meer van Malawi waarbij zij de winst die dit toeristenproject opbracht gebruikten om allerlei sociale projecten te steunen. Het is een breed scala van projecten, Onder andere steun aan leerlingen die naar de middelbare school willen, computerles aan vrouwen die vervolgens daar hun beroep van maken, een jeugdhonk voor kleuters, de traditionele waterpomp, toegang tot medische voorzieningen en nog veel meer. Typerend voor de hulp is dat zij geen pleisters plakt maar projecten opzet en steunt die blijvend winstgevend zijn.
Een van de projecten is ook het geven van Waka Waka lampen, dat zijn lampen die opgeladen worden door gebruik te maken van zonne-energie. Wat is de wereld toch klein dacht ik. Waka Waka lampen zijn namelijk uitgevonden door Maurits Groen, een man waarmee ik eind jaren tachtig, destijds als voorzitter van de “Honger Hoeft Niet” campagne effectief mee samen werkte. Om alles te blijven bekostigen is veel geld nodig en omdat de grote hulpfondsen vooral investeringsprojecten financieren is het bestuur en de vele vrijwilligers afhankelijk van de giften van andere organisaties, particulieren, vrienden en familie en inzamelingen door actiegroepen. Tot nog toe lukt dat aardig maar Ruud en andere bestuursleden en vrijwilligers moeten daar veel werk voor verzetten. Aardig om te weten is dat de wereldwinkel in zijn woonplaats Nieuwkoop bij haar opheffing, de winst die zij overhield aan de stichting gegeven heeft. Misschien overbodig om te zeggen, maar geen van deze vrijwilligers en bestuursleden ontvangt een honorarium of onkostenvergoeding. stichtingondersteuningpositieveacties.nl is een van de vele particuliere projecten die een zinnige bijdrage levert aan de nog steeds noodzakelijke strijd tegen armoede. Ruud Snoeker is de voorzitter. Voor meer inlichtingen kan iedereen terecht bij r.snoeker@xs4all.nl en je kan hem zelfs nog bellen (06-11381949) voor meer informatie, voor het doen van suggesties en voor advies bij het opzetten van een project.