Eindexamenfilms Nederlandse Filmacademie lichting 2024 is de jaarlijkse oogst eindexamenfilms van de laatste lichting studenten. Wat wacht de studenten in de Nederlandse film en televisiewereld? Komt er een supertalent uit deze veelbelovende groep studenten naar voren? Dat is onmogelijk te ontdekken, want filmmaken op de academie is een collectivistisch gebeuren. De studenten werken aan meerdere projecten mee, met doel om zoveel mogelijk ervaring op te doen. Ook is het soms moeilijk te ontdekken of er toevallig een gemeenschappelijk element te ontdekken valt in de eindexamenfilmpjes. Verlies is dit jaar het belangrijke thema in de documentaires, toevallig of niet.
Door Ulrik van Tongeren
DOCUMENTAIRES:
Toen we jongens waren
van regisseuse Merel Hogerheijde gaat over groep Amsterdamse vrienden die op vakantie gaan naar Normandië. Het gaat over volwassen worden, hun jeugdig elan kwijtraken en echte vriendschap. Het is geen diepgravend of meeslepend verhaal geworden. Clichés over dergelijke jonge mannen worden enigszins bevestigd.
Vaders Zijn Ook Zonen
van Sammy Shefa Idris heeft als hartverscheurend onderwerp allochtone jonge mannen die hun vader verloren hebben. Interviews van leden van een praatgroep over het betreffende onderwerp vormen het hart van de documentaire. Vaak komt de slechte relatie die ze met hun vader hadden aan bod. Nu ze vader zijn, moeten ze zelf de leidende figuur voor hun zonen zijn. Gaan deze nieuwe vaders even onbarmhartig streng als hun vaders zijn? De documentaire is prikkelend en confronterend voor vaders en zonen.
De Toekomst is Failliet
van regisseuse Suzanne Koopstra gaat over het montere, bejaarde koppel Bep en Tinus in Rotterdam. Als bloedhonden jagen ze op wijken, die op het punt staan gesloopt te worden. Met hun camera proberen ze gedreven voor een laatste keer de huizen vast te leggen. Het gaat over buurten waar de sociale cohesie groot was, de hoge heren hebben echter bedacht om daar immense gebouwen neer te planten. Zodoende is Rotterdam een permanente bouwput. Suzanne noemt haar documentaire kritisch, maar het is net geen schotschrift tegen het vuige kapitalisme geworden.
Teken mij een thuisland
van Nour Alkheden gaat over drie migranten die in een integratieproces zitten. Eigen identiteit en cultuur bewaren in een vreemd nieuw land is de grote uitdaging voor ze. Verlies schemert hier door. De cruciale vraag waarom deze migranten kozen voor Nederland, wordt helaas niet gesteld. Ze reisden immers door tien tot twaalf landen om hier een bestaan op te bouwen en uiteindelijk Nederlands staatsburger te worden. Dit is zeker geen slechte documentaire. Maar met iets scherper doorvragen zouden we deze mensen beter leren kennen. In ons hart sluiten.
SPEELFIMS:
Wat de zes speelfilms betreft. Toen de makers van Kalf hun film inleidden, noemden ze het nadrukkelijk een lieve film. De meeste speelfilmpjes zijn nogal lief. Misschien is dat een recept voor deze polariserende tijden, verbinding?
Januari
van regisseuse Jetske Lieber gaat over de twintiger Willem die nergens een mening over heeft. Zoals bijna alle jongeren is hij wel begaan met klimaatverandering. Als tragikomedie is het zeker een geslaagde oefening. Willem met liefdesverdriet die onzeker in de wereld staat heeft geen doorsnee drama opgeleverd. Deze editie van eindexamen fictiefilms heeft vrijwel geen humor, behalve Januari. Bram Flick als Willem is verrassend goed, de droge humor ligt de acteur.
Doodgewoon
van regisseur Ronald Zuidinga speelt in Twente, een legertje dialect coaches hebben hun best gedaan met de niet Twentse acteurs. Eindelijk eens een in de provincie gesitueerd filmacademie filmpje, waar geen algemeen beschaafd Nederlands wordt gesproken. Verder is het een doorsnee verhaal over de oude Herman die zijn dochter en kleindochter angst aanjaagt met nonchalance over zijn dood. Vooral de scenes van de grootvader met zijn kleindochter komen vertederend over.
De anatomie van een meermin
van regisseuse Carmen Maria is moeilijk te pruimen. Het is een ver gezocht verhaal over een vader en zoon die afgezonderd in een bos wonen. ‘Beiden zouden als laatste der mensen beschermd zijn tegen meerminnen.’ Ook sprookjes moeten invoelbaar zijn en raken aan een bestaande realiteit. Hier is de afstand tussen de filmmakers en het publiek onoverbrugbaar groot.
A Taste of Friendship
is onder regie van Merel Hogerheijde een film over de fatale gevolgen van klimaatverandering. In een dystopische wereld heeft een visser de laatste vis gevangen. Opeten of laten leven is de vraag. Dit is de jaarlijkse special effects film. Zes minuten is kort, de effecten zijn uitstekend.
Kalf
van regisseuse Dirkje Duwel gaat over Oscar die de boerderij van zijn ouders niet over wil nemen. Dat zet zijn hechte band met vader onder druk. Kan hij de band herstellen? De inleidingen van dit filmacademie filmpje door de makers was opmerkelijk. Het was een hartstochtelijk pleidooi voor lievere films. Die hartstocht zit niet echt in de film. Het gaat in het filmpje om onderhuidse emoties, misschien zijn boeren niet zo emotioneel.
Goudvink
van regisseuse Amanuel Feben is niet te voorzichtig en dat zonder een activistische agenda over queer liefde. Het gaat over de kwetsbaarheid van een prille relatie tussen de introverte Yaël en de extroverte Idris. Geladen is het kleine zinnetje ‘ik hou van je.’ Dat kan zomaar voor paniek zorgen. Goudvink is verreweg het beste speelfilmpje, omdat de makers en de acteurs niet bang waren om emotie te tonen. De warmbloedigheid van het filmpje is behoorlijk meeslepend.
Het Keep an Eye Filmacademie Festival vindt dit jaar plaats van dinsdag 2 juli t/m zondag 7 juli 2024 op de Nederlandse Filmacademie en in Eye Filmmuseum.
• Op zaterdagavond 23 november worden de fictiefilms uitgezonden op NPO3
• Op zaterdagavond 30 november worden de documentaires uitgezonden op NPO3