Caught by the Tides is een mysterieuze mijmering over een kwart eeuw Chinese geschiedenis.
Door Ulrik van Tongeren
De Chinese regisseur Jia Zhangke maakt lyrische films met een scherp randje. Films als Still Life en Ash is purest White. Zijn nieuwste film bestaat uit materiaal geschoten tussen 2001 en 2022. Bovendien is de film grotendeels geïmproviseerd. Voelt als een mengeling tussen speelfilm en documentaire. Jia is een chroniqueur van hedendaagse China, en hij duidt de sociale en culture veranderingen. Dat zonder ooit droog of belerend te zijn. Het aan elkaar monteren van oud materiaal in een nieuw verhaal moet een hels karwei zijn geweest. Vooral ook omdat hij vele film en videoformaten gebruikte. 2000 was de beginperiode van het digitale videoformaat.
Onder die omstandigheden moet het werk van actrice Zhao Tao (echtgenote van Jia) lastig zijn geweest. Om steeds weer nieuwe motivaties zien te vinden. Desondanks oogt en voelt de film sereen. Er zijn grote sprongen, economisch, sociaal en cultuur voor China. Toch is de handeling simpel; het menselijk drama is pakkend en summier tussen alle hectiek. Zhao Tao speelt Qiaoqiao een nachtclub danseres wier relatie een onverwachte wending neemt. Haar minnaar gaat op zoek naar een betere plek. Ze gaat hem achterna, blijkbaar. De cryptische tussentitels hebben dubbele bodems. Misschien wil ze hem niet vinden. We zien haar op zoek gaan naar een nieuw leven. We zien haar ouder worden evenals de andere acteurs.
Caught by the Tides voelt als een tijdreis in het verleden, dat biechtte de regisseur op in een interview. Het in gebruik nemen van de Drieklovendam, en de destructie van een miljoenenstad daarvoor, heeft Jia vaker belicht, hier komt het wat harder aan. De immense ruïnes hebben een bijna schilderachtige schoonheid. Alles wat een grote schaal heeft in de film is verbluffend. China is van een andere orde, van een andere planeet bijna. Daarom wordt er elke week een nieuwe kolencentrale geopend, om de immense machine aan de gang te houden.
Zang en dans spelen een belangrijke rol in de film; samenzang bestaat dat nog in het Westen? Qiaoqiao met pruik op is woest en ontembaar, de energie is hypnotiserend. Haar ontwikkeling als vrouw zorgt voor verdieping in het verhaal. Van woeste danseres naar oudere vrouw met innerlijke rust, dat is nogal een evolutie. De ontmoeting die ze heeft met een robot is verontrustend en vertederend. Jia kijkt naar de toekomst. In 2006 zien we al een robot voorbij komen in de film. Het laatste deel van het verhaal is ontregelend. In het begin is er hoop bij de bevolking met al die grootse projecten. Aan het eind is de passie en beleving weg, men sjokt voort met een mondmasker op, het is immers pandemie. Het is te erg om het prachtige gezicht van actrice Zhao Tao niet te mogen aanschouwen.
Caught by the Tides (Paradiso Film) nu in de bioscopen.
.
