On Falling is een beklijvend portret van een onfortuinlijke Portugese arbeidtsmigrante.

Door Ulrik van Tongeren

De veelzeggendste films fungeren als een soort sluipmoordenaar, ze grijpen je onverwacht waar het pijn doet. Dit opmerkelijke Engelstalige debuut van de Portugese, in Schotland residerende, regisseuse Laura Carreira is een dergelijke film. Het is een hartverscheurende sage over de dertiger Aurora (Joana Santos) die in een distributie-centrum in Schotland het geestdodende werk doet van stock-picker. Met haar handmatige scanner voedt ze informatie over bestellingen het systeem in; het alomtegenwoordige algoritme. Aurora is geen individu, maar een radertje in een meedogenloos systeem. Bij een treinreis in Nederland, en elders, zien we de talloze distributie-centra net buiten de steden.

Alles voor het gemak van de consument, dat heeft een hoge prijs. De werkvloer waarop Aurora probeert te overleven wordt met treffende details weergegeven. De woeste hectiek daar roept bijna herinneringen op aan Modern Times van Charlie Chaplin. De werkers worden berispt voor gemiste ‘targets’ en als ze het goed doen met een chocoladereep beloond. Grimmig is het besef dat deze arbeiders ooit geheel vervangen zullen worden door robots, een knipoog naar de dystopische toekomst waar we naar op weg zijn. En Aurora ploetert door. Als ze thuis komt in de woning die ze deelt met andere arbeidsmigranten, werkt ze snel een povere maaltijd naar binnen. Wat ook duidelijk wordt is dat ze in een pijnlijk isolement verkeert, een schaduwbestaan leidt. Hunkert naar fysiek contact.

On Falling is een barse aanklacht tegen uitbuiting, tegen de technologische slavernij. Maar Carreira heeft subtiel flarden van menselijkheid in haar wrede fabel verweven, soms zijn er tekenen van solidariteit tussen de werkers. De film wordt vergeleken met het werk van Ken Loach, vooral met zijn Sorry We Missed You over het tragische lot van een pakjesbezorger. Toch lijkt Carreira haar eigen afslag heeft genomen in het sociaal-realistische genre. Ze is minder prekerig dan Loach, roept niet op tot revolutie, maar mist de snaakse humor van de oude meester. Santos breekt met haar prachtig ingetogen vertolking de kijker het hart. 

On Falling (Vedette) nu in de bioscopen.