In de Ontmaagding van Eva van End wordt haarfijn uit de doeken gedaan wat de voor- en achterkant van een frikandel is. Evert (Ton Kas), vader des huizes, werkt namelijk in een frikandellenfabriek. Deze vleessnack speelt een belangrijke rol in de film. In plaats van spruitjeslucht is hier de geur van frikandel het symbool van de Hollandse kneuterigheid.
De debuutfilm van regisseur Michiel ter Horn portretteert met olijke ironie een braaf en ingeslapen gezin waarin een raadselachtige vreemdeling de boel op stelten zet. Veit, blond, vriendelijk en onbestemd, is de Duitse uitwisselingsstudent die het gezin wakker schudt. De film roept herinneringen op aan Teorema, het subversieve meesterwerk van Pasolini, waarin Terence Stamp de geheimzinnige vreemdeling is die de verborgen agenda’s van de gezinsleden openbaar maakt.
De Ontmaagding van Eva van End mist echter de metaforische diepte van Teorema en valt te typeren als een luchtige tragikomedie. Desondanks heeft de film een aangename en tegendraadse lading, hetgeen het geheel onvoorspelbaar maakt. Wat moeten we wel niet denken van Eva (Vivian Dierickz), het bebrilde muurbloempje dat helemaal niet zo wereldvreemd is als ze lijkt. De film brengt de verborgen kanten van de gezinsleden naar boven, vaak hilarisch maar evenzeer een beetje triest. Eva’s ontmaagding is dan ook een behoorlijk trieste aangelegenheid.
De vriendelijke Duitser Veit zet de huisvader aan tot het idealistisch adopteren van een Afrikaans jochie wat tot enigszins tenenkrommende scènes heeft geleid. De vader wil zijn bezittingen zomaar weggeven, terwijl de strenge moeder wordt aangezet tot een mediterende levensstijl die haaks staat op haar burgerlijke zekerheden. Deze film is een aanval op de Hollandse burgerlijkheid en zwelgt daar tegelijkertijd in. Dat maakt het grappig.
Er valt wel degelijk het een en ander aan te merken op de film, een zekere onevenwichtigheid speelt daarbij een rol. Soms komt de grap niet over, blijkt niet alles even scherp geregisseerd. Voor een debuterende regisseur heeft Ter Horn, die eerder animatiefilms vervaardigde, een verrassend inventieve beeldtaal uitgevonden. Soms lijkt de film op een tot leven gewekt stripverhaal. Dat is tamelijk verfrissend en ongewoon voor een Nederlandse film.
Wat De Ontmaagding van Eva van End aan scherpe dialogen mist, wordt meer dan goed gemaakt met visuele verrassingen. De regisseur heeft zich vooral laten inspireren door stripboeken, een interessante insteek. Zijn het dan de relatieve buitenstaanders als dit 29-jarige veelbelovende talent die de ingeslapen Nederlandse film weer nieuw bloed leveren?
Ulrik van Tongeren
De Ontmaagding van Eva van End (Benelux Film Distribution, 2013)